 "We willen graag weer terug naar hoe we ons voelden toen we net bij elkaar waren," is een veelgehoorde wens van stellen in mijn praktijk. Dit is niet zo gek. Aan het begin van een relatie komt er een stortvloed van neurotransmitters zoals dopamine en oxytocine vrij. Deze stoffen zorgen voor gevoelens van geluk, opwinding en verbondenheid. In de beginfase is er een zekere mate van onzekerheid over hoe de relatie zich zal ontwikkelen. Dit creëert spanning, nieuwsgierigheid en opwinding. Er is een gevoel van risico nemen en ondanks dat dat angst met zich meebrengt, doen we het wel. Wanneer je iemand voor het eerst ontmoet, is er een zekere vrijheid die je voelt om jezelf te zijn. Er is nog geen vastgestelde "rol" die je inneemt in de relatie. Je zoekt naar tekenen dat je partner jou leuk vindt, dat je goed bij elkaar past en dat de relatie potentieel heeft. Dit verlangen naar bevestiging maakt de interactie motiverend en spannend. Het menselijke brein is van nature nieuwsgierig en zoekt graag naar nieuwe informatie. In het begin van een relatie is deze informatie constant, en dit houdt je alert en betrokken. Doordat er in de beginfase een natuurlijke afstand is tussen partners, is er veel ruimte om persoonlijke verlangens (soms gekleurd met fantasie) en onverzadigde behoeften vanuit het vroegere contact met vader en moeder (je eerste hechtingsrelatie) op de ander te projecteren. Partners zien de positieve eigenschappen van hun partner sterker dan eventuele negatieve aspecten. Dit creëert een gevoel van bewondering en versterkt de aantrekkingskracht. Ongemerkt maken we van de ander de ideale partner (de ideale vader of moeder die we nooit hebben gehad). In elke relatie komt er na de verliefdheid een fase van teleurstelling en ontgoocheling. Naarmate mensen langer en nauwer samenwonen, worden hun oude hechtingspatronen en -angsten geactiveerd. Het is onvermijdelijk dat de ene partner niet is en doet zoals de andere dacht en hoopte. Op dat ogenblik komt de relatie in een andere fase en moeten partners een weg vinden om te leven met de realiteit dat hun partner niet altijd een antwoord biedt op hun diepste verlangens. Om die weg te vinden, is differentiatie nodig. Partners kunnen dikwijls voor elkaar een veilige haven zijn, maar ze kunnen er zeker niet op rekenen dat de ander altijd afgestemd en responsief is en zo steeds die veiligheid kan bieden. Te veel nadruk op het creëren van een permanente, veilige band laat te weinig ruimte voor het feit dat gezonde groei ook vaak destabiliserend is en dan angst en onveiligheid met zich meebrengt. Nadat partners zich een lange tijd van hun 'beste kant' hebben laten zien, zullen ze na verloop van tijd hun eigen gedachten, gevoelens en verlangens weer meer definiëren en manifesteren, ook al zijn die anders dan of zelfs bedreigend voor de wederzijdse beelden die ze van elkaar hebben. Dit creëert angst voor afwijzing, onoverbrugbare verschillen of niet te verzoenen belangen. Partners beschermen zich tegen deze angst door hun van vroeger uit aangeleerde beschermingsstrategieën in te zetten. Die leiden dan dikwijls tot ruzies of escalaties. Beschermingsstrategieën zijn gedragspatronen die zijn aangeleerd in het gezin met je ouders om het leven voor jezelf, je ouders, broers en zussen dragelijker te maken. Zo heb je misschien in het gezin van herkomst geleerd om frustratie of woede niet extern te uiten. In plaats van dit te uiten naar je vader of moeder, ging je frustratie naar binnen en beschermde je jezelf door uit contact te gaan met je ouder. Het kan zijn dat een partner dat onbewust opnieuw in de huidige relatie doet wanneer hij of zij gefrustreerd of angstig is. De relatie wordt dan de plek voor het 'gewenste' gedrag (zoals vroeger thuis aangeleerd) en de natuurlijke uitingen van frustratie, ontevredenheid, spanning voelen en helemaal jezelf kunnen worden, wordt dan onbewust gekoppeld aan buitenshuis. Een andere beschermingsstrategie van vroeger is bijvoorbeeld je eigen innerlijke behoefte niet op een directe manier te uiten, maar halfslachtig en indirect. Vaak gebeurt dit met veel woorden en/of een negatieve lading. In de huidige relatie kan dat bijvoorbeeld klinken als "Jij vraagt ook nooit naar hoe mijn dag was!" Terwijl misschien de gevoelde behoefte is dat ik me alleen voel en behoefte heb om me verbonden te voelen met de ander. Waar in de beginfase de verschillen en eigenheid van partners zorgden voor opwinding, motivatie en nieuwsgierigheid, er bereidwilligheid was om risico’s te nemen en trotseerden partners de angst voor afwijzing, zien we dat wanneer we langer gehecht zijn, we niet meer zo flexibel zijn om met de verschillen en behoeften van de ander om te gaan. We zijn te veel gaan geloven dat we nu echt een ideale partner (lees ideale ouder) hebben. Iemand die mij zo goed kent dat ik mijn behoefte niet eens meer hoef aan te geven! "Je weet nu toch wel dat ik het fijn vind om af en toe een knuffel te krijgen!" Escalaties zijn vaak een signaal dat de partners geen vertrouwen meer hebben dat ze verschillend mogen zijn en voor hun belangen en behoeften mogen opkomen. Ze zijn daarnaast vaak een signaal dat partners zichzelf daarin niet kunnen geruststellen en te veel op de ander leunen om die geruststelling te krijgen. Om niet in de escalaties terecht te komen, helpt het als partners met hun angst voor afwijzing leren omgaan en hun eigen emoties kunnen leren herkennen, uitdrukken en reguleren. Naarmate ze daar steeds beter in slagen en daardoor de verschillen tussen hen beiden niet meer uit de weg hoeven gaan, zal het vertrouwen groeien in zichzelf en in de relatie. Dan hoeven verschillen, moeilijkheden en ergernissen niet langer 'met de mantel der liefde' toegedekt te worden. Kunnen partners ervaren dat er ruimte is zichzelf te zijn. Zo kan intimiteit groeien en leren partners elkaar ook kennen en accepteren in hun kwetsbaarheid en schaduwkanten. Een gezonde partnerrelatie beweegt heen en weer tussen periodes van veiligheid en rust met elkaar, waarin de verschillen en conflicten die eigen zijn aan relaties, niet aan de orde zijn of nog vermeden kunnen worden. Soms gaat het wringen en ontstaan er te veel onaffe, onbesproken zaken tussen de partners. Dat vraagt dan (weer) om de moed om een risico aan te gaan en de angst te verdragen die een open en kwetsbare dialoog onherroepelijk met zich meebrengt. Therapie helpt bij het oefenen en ervaren dat zo’n kwetsbare dialoog (die voelt als een risico nemen) kan en lukt, en zo’n gesprek juist voor vertrouwen, veiligheid en nabijheid zorgt in de relatie. Therapie helpt met het loskomen van de overtuiging dat de partner eerst veiligheid moet bieden alvorens ik me kwetsbaar wil opstellen. Het kan fijn zijn de steun van de therapeut te voelen om hier de eerste stappen in te zetten en te ervaren dat een zekere mate van risico en angst ook inherent is aan een langdurige, duurzame liefdesrelatie. Dit proces kan ook duidelijk maken dat de verschillen tussen partners te groot of als onoverbrugbaar worden ervaren. Of dat partners een hele andere invulling willen geven aan hun leven. Therapie het kan dan mogelijk maken met meer antwoorden en rust uit elkaar te gaan. Hoe gek het misschien ook klinkt, te veel veiligheid en leunen op de partner zoals je graag had willen leunen op je ouders vroeger (of dat misschien gewend was) is vaak een reden dat relaties vastlopen. Dit omdat er geen ruimte is voor eigenheid en groei wat kan leiden tot een periode van destabilisatie. Het kan een gevoel van verstikking geven en sleur creëren. De in fusie geraakte partners raken vervreemd van zichzelf en elkaar. Ze groeien uit elkaar en hun seksuele relatie verliest aan passie. Omdat partners zichzelf niet kunnen reguleren en geruststellen, knalt het koppel uit elkaar door terugkerende escalaties. De relatie wordt als steeds onveiliger ervaren en partners hebben geen vertrouwen meer in elkaar of in zichzelf. Als zo’n stel uit elkaar gaat, is er veel kans dat ze dit patroon van vermijding en escalatie herhalen met een volgende partner.  Iedereen zal het eens zijn dat wanneer liefdesrelaties eindigen het heel normaal is dat je meestal door een tijd gaat van intense emoties, veel hartzeer, verdriet, verwarring en moeilijke momenten van opnieuw alleen zijn.
Deze blog gaat er over als je waarneemt bij jezelf dat je als het ware blijft hangen in waarom vragen, gevoelens van verwarring en onrust. Waarom sommige relaties niet lijken te eindigen, zelfs als ze dat fysiek wel doen, en hoe je deze dynamiek kunt herkennen en begrijpen. Liefdesrelaties zijn complex, en de emoties die we in ons hart dragen zijn niet altijd even helder. Wat gebeurt er wanneer de verbinding die we hebben met iemand niet helemaal gebaseerd is op wie zij werkelijk zijn, maar eerder op wat we op hen projecteren? Dit is een veel voorkomende dynamiek in veel relaties, en het proces van afsluiten van zo’n relatie kan bijzonder lastig zijn. De uitdaging is niet alleen om de relatie zelf af te sluiten, maar ook om de fantasieën en de onduidelijke beelden die tussen ‘ons’ in stonden los te laten. Wat Zijn Projecties in Relaties Projecties in relaties zijn momenten waarop we onze eigen verlangens, angsten, of onverwerkte gevoelens projecteren op de ander. We zien niet de persoon zoals die werkelijk is, maar we creëren een fantasie van wie we denken dat ze zijn of wie we zouden willen dat ze zijn. Dit kan gebeuren om verschillende redenen: een verlangen naar liefde, het zoeken naar een bepaalde mate van bevestiging, of het vermijden van de confrontatie met de realiteit en onze eigen kwetsbaarheden. Het is lastig om projecties op de ander geheel te vermijden, we doen dat heel vaak onbewust als we met de ander in contact zijn. De mate waarin we dat doen hangt samen met de mate waarin we een positief en geïntegreerd beeld hebben van ons zelf. Bij een geïntegreerd beeld van onszelf zullen we zowel onze eigen positieve kanten als negatieve kanten herkennen en deze accepteren. We staan daardoor onszelf ook toe zowel de positieve als negatieve kanten van de ander te zien. Wanneer we een positief geïntegreerd beeld van onszelf hebben, geeft ons dat interne stevigheid, hierdoor we kunnen omgaan met positieve en negatieve kanten de werkelijkheid waarin we leven, positieve en negatieve kanten van onszelf en de ander. Wanneer we vooral onze eigen negatieve kant zien, en het positieve niet in ons geïntegreerd is zullen het positieve vooral buiten onszelf zoeken. We hebben dan een grote behoefte om te zijn met iemand die ons tekort aan positiviteit als het ware opvult. We vormen dan een illusie dat wanneer deze geweldige persoon met ons tijd door brengt wij toch ook wel okay en positief eigenschappen zullen hebben. In zulke relaties gaan we vaak een diepe emotionele verbinding aan, maar deze is gebaseerd op een niet-reële weergave van de ander. In plaats van de persoon volledig te accepteren en te begrijpen voor wie ze zijn, idealiseren we hen of vervullen we onze eigen onvervulde behoeften via hen. Het resultaat is dat de relatie niet op een solide basis van wederzijds begrip staat, maar eerder op een wankele grond van onbewuste verlangens en misverstanden. Het Gevoel van Verwarring na het Einde Wanneer een relatie gebaseerd is op projecties, is het vaak moeilijk om volledig te begrijpen wat er is gebeurd als deze tot een einde komt. De verwarring ontstaat omdat de relatie nooit in zijn geheel echt was. Wat we dachten te hebben, was naast verbinding ook een constructie van onze eigen emoties en gedachten. We ervaren het einde van de relatie niet alleen als het verlies van een persoon, maar als het verlies van een fantasie, van een illusie. Je bent niet alleen het einde van de verbinding aan het verwerken, maar ook het einde van de projecties die je lens vertroebelden. Dit betekent dat het niet alleen gaat om het beëindigen van de relatie zelf, maar ook om het doorzien van de onbewuste projecties. Het is een enorm proces om deze illusies los te laten. Een van de belangrijkste redenen waarom sommige relaties nooit echte closure lijken te krijgen, is omdat sommige relaties nooit volledig helder waren vanaf het begin. Deze verwarring is wat vaak blijft hangen nadat de relatie voorbij is. Het is niet helemaal duidelijk wat we nu precies missen. Wanneer je nooit echt hebt gezien wie de ander was, kan het moeilijk zijn om het echte verlies te begrijpen. Was het verlies echt van de persoon, of was het het verlies van een idee of een droom die we op hen hadden geprojecteerd? Projecties Loslaten Vaak gaat de afsluiting niet zoals we die ons idealiter voorstellen. Hoe dan ook is het een proces van acceptatie en zelfbewustzijn. Het betekent niet alleen het accepteren van het einde van de relatie, maar het erkennen van de patronen die ervoor zorgden dat we niet de volledige realiteit konden zien. Dit proces is niet eenvoudig. Het vergt zelfreflectie, geduld en soms zelfs een zekere mate van pijn om de onware beelden die we van de ander hadden los te laten. Wanneer we dat doen, kunnen we uiteindelijk ruimte maken voor gezonde, realistische relaties die niet gebaseerd zijn op fantasieën, maar op werkelijke verbinding en wederzijds begrip.  Hoe Het Ontstaat en Waarom Veel Mensen Er Last Van Hebben
Heb je ooit het gevoel gehad dat je jezelf saboteert, net wanneer het goed begint te gaan? Of dat je innerlijke stem je steeds vertelt dat je niet goed genoeg bent, zelfs als anderen anders denken? Dit gevoel wordt vaak veroorzaakt door de "interne saboteur" – een destructieve innerlijke criticus die, hoewel bedoeld als een beschermingsmechanisme, meestal het tegenovergestelde effect heeft. In deze blog duiken we in de theorie van de interne saboteur, hoe deze zich ontwikkelt en waarom zoveel mensen er last van hebben. Wat is de interne saboteur? De interne saboteur is een psychologisch mechanisme dat vaak wordt gepresenteerd als een innerlijke stem die ons gedrag ondermijnt. Het klinkt misschien als een herkenbare ervaring: je hebt een kans om je dromen waar te maken, maar plotseling komen er gedachten op die zeggen: "Je bent niet goed genoeg", of "Dit zal toch niet lukken". Dit soort destructieve gedachten en gedragingen kan ertoe leiden dat je onbewust kansen afwijst, je niet volledig inzet, of zelfs relaties saboteert – alles uit angst voor falen, afwijzing of kwetsbaarheid. Hoe ontstaat de interne saboteur De interne saboteur komt voort uit de manier waarop we als kinderen omgaan met onze primaire hechtingsfiguren – meestal onze ouders of verzorgers. Wanneer deze relaties disfunctioneel zijn, bijvoorbeeld door verwaarlozing, emotionele onbeschikbaarheid of inconsistente zorg, kan het kind zich onveilig voelen en zich gaan beschermen tegen het intense gevoel van verlatenheid. Vroege hechtingsproblemen Wanneer een kind niet de nodige emotionele zorg en veiligheid krijgt van de verzorgers, kan dit leiden tot een gevoel van verlatenheid en onzekerheid. Deze hechtingsproblemen kunnen doorwerken in het latere leven van het kind, waarbij het kind onbewust zoekt naar manieren om zichzelf te beschermen tegen de pijn van afwijzing en verlatenheid. De interne saboteur als bescherming Om te vermijden dat we opnieuw het gevoel hebben afgewezen of verlaten te worden, kan een kind een innerlijke criticus ontwikkelen. Deze interne stem gaat ons waarschuwen voor pijn of mislukking, maar in plaats van ons daadwerkelijk te beschermen, ondermijnt het vaak onze zelfvertrouwen en moed. Het is als een overlevingsmechanisme, maar een die in plaats van ons te helpen, ons saboteert. Innerlijke conflicten en zelfverhouding De interne saboteur ontstaat uit een conflict tussen onze diepgewortelde wens om geliefd te worden en onze angst voor afwijzing. Als we bijvoorbeeld de indruk krijgen dat we niet genoeg zijn, of dat we niet voldoen aan de normen van anderen, zullen we onszelf gaan saboteren. Dit gebeurt vaak op een onbewust niveau, zodat we niet altijd doorhebben dat onze eigen gedachten ons tegenwerken. Waarom hebben veel mensen last van de interne saboteur? Veel mensen hebben op enig moment in hun leven te maken met een interne saboteur. Dit komt voornamelijk doordat onze hechtingservaringen in de kindertijd een grote invloed hebben op hoe we onszelf en onze relaties later in het leven ervaren. Mensen die in hun jeugd niet consistent liefde en bevestiging kregen, kunnen gevoeliger zijn voor de destructieve invloeden van de interne saboteur. Diepe gewortelde angst voor afwijzing De angst voor afwijzing is een van de grootste oorzaken van de interne saboteur. Deze angst ontstaat vaak uit de vroege jaren van ons leven, waarin we misschien niet de bevestiging kregen die we nodig hadden om een veilig zelfbeeld te ontwikkelen. Wanneer we bang zijn om afgewezen te worden, gaan we onbewust gedragingen ontwikkelen die ons “beschermen” tegen deze pijn, zoals het vermijden van situaties waarin we kwetsbaar zouden kunnen zijn. Perfectionisme en negatieve zelfbeelden De interne saboteur komt vaak in de vorm van perfectionisme, waarbij we het gevoel hebben dat we altijd meer moeten doen, beter moeten presteren, of onszelf altijd moeten verbeteren om geaccepteerd te worden. Deze perfectionistische neigingen kunnen voortkomen uit een negatieve zelfbeeld, dat vaak door vroegere ervaringen is geconditioneerd. Het gevoel niet goed genoeg te zijn, zelfs als anderen dit niet denken, houdt de interne saboteur levend. Herhaling van oude patronen We vallen vaak terug in de patronen die we in onze jeugd hebben ontwikkeld, omdat ze voor ons vertrouwd zijn. De saboteur komt niet altijd als een bewuste keuze, maar als een reactie op onbewuste triggers die herinneren aan oude, pijnlijke ervaringen. Hierdoor kunnen we onszelf blijven saboteren zonder het zelf te beseffen, vaak in situaties die op het eerste gezicht onschuldig lijken. Hoe herken je de invloed van de interne saboteur? De interne saboteur manifesteert zich vaak in onze gedachten en gedragingen, maar het kan moeilijk zijn om het te identificeren, vooral als het in de vorm van zelfkritiek komt. Hier zijn een paar manieren waarop de interne saboteur zich kan tonen: Ongepaste zelfkritiek Als je jezelf vaak bekritiseert en je jezelf niet goed genoeg vindt, is dat een duidelijke aanwijzing dat de interne saboteur aan het werk is. Deze stem zal je voortdurend herinneren aan je vermeende tekortkomingen, zelfs als er geen objectieve reden is om jezelf zo negatief te beoordelen. Perfectionisme Perfectionisme kan een manier zijn waarop de interne saboteur zich uitdrukt. Als je constant probeert om alles perfect te doen om goedkeuring te krijgen, kan dit een teken zijn dat je jezelf onder druk zet om te voldoen aan onrealistische normen – meestal als een manier om niet afgewezen te worden. Faalangst De angst om te falen kan zo sterk zijn dat je bepaalde uitdagingen of kansen volledig vermijdt. Dit kan voortkomen uit de gedachte dat falen betekent dat je niet goed genoeg bent of dat je opnieuw in de steek gelaten zult worden. Zelf-sabotage Soms gaan we, zelfs wanneer we goede vooruitzichten hebben, onbewust terug naar oude destructieve patronen. Dit kan variëren van het uitstellen van belangrijke taken tot het beëindigen van relaties op het moment dat ze potentieel geluk kunnen bieden. Verlatingsangst of afstand nemen Een andere manier waarop de interne saboteur zich kan manifesteren, is door verlatingsangst of juist het neigen naar afstandelijkheid in relaties. Als je diep van binnen gelooft dat mensen je niet waarderen of je in de steek zullen laten, kan je onbewust relaties saboteren door te voorkomen dat je jezelf volledig openstelt.  Het Belang van Zelfzorg in Relaties: Waarom Je Jezelf Niet Moet Wegcijferen
Wanneer we iemand leuk vinden, is het vaak onze eerste reflex om alles wat we hebben in de relatie te steken. We geven energie, aandacht en liefde om de ander gelukkig te maken. In het begin voelt dit fantastisch; het zien van de glimlach van de ander, het gevoel dat wij de reden zijn waarom diegene zich veilig en gewaardeerd voelt, kan ons een diep gevoel van voldoening geven. We denken dat dit de ultieme manier is om liefde te tonen. Maar na verloop van tijd kan er iets wringen. En het probleem ligt vaak niet bij de ander, maar bij onszelf. We geven te veel van onszelf weg, zonder te beseffen dat we onze eigen grenzen en behoeften opzij zetten. Het gevolg is dat we onszelf verliezen in de relatie. Dit is een valkuil die veel mensen kennen. De Gevaarlijke Val van Zelfopoffering In veel van mijn vroegere relaties was ik volledig gefocust op de behoeften van de ander. Wat wilde diegene? Hoe kon ik ervoor zorgen dat hij of zij gelukkig was? Hoe paste ik in zijn of haar leven? Terwijl ik mijn aandacht volledig op de ander richtte, vergat ik steeds meer wie ikzelf was. Mijn eigen verlangens, grenzen en behoeften stonden steeds verder op de achtergrond. Deze dynamiek is vaak geworteld in de manier waarop we liefde en relaties hebben geleerd van onze ouders en de omgeving waarin we opgroeiden. Misschien heb je in je jeugd meegemaakt dat liefde gelijkstond aan opoffering. Je hebt geleerd dat een goede partner of een goed familielid zijn betekent dat je altijd klaarstaat voor de ander, je eigen verlangens opzij zet en jezelf aanpast aan de behoeften van anderen. Het idee van zelfopoffering kan zelfs onbewust zijn gevoed door de hoop dat als je maar genoeg van jezelf weggeeft, er uiteindelijk iets voor jou terug zal komen. Dit idee van liefde kan ons in de val lokken. Het kan ons doen denken dat we alleen dan goed genoeg zijn in de ogen van anderen. Maar in werkelijkheid wordt liefde niet sterker door jezelf weg te cijferen; het wordt sterker door wederzijds respect en de ruimte om beide partners te laten groeien en zichzelf te zijn. Het Besef: Liefde Moet Wederzijds Zijn Het heeft tijd gekost voordat ik bereid was om de waarheid onder ogen te zien: Ik was mijn eigen behoeften en verlangens helemaal uit het oog verloren. Maar de vraag die ik mezelf begon te stellen, veranderde alles. In plaats van te vragen wat ik voor de ander kon doen, begon ik mezelf af te vragen: “Wat wil *ik?” ,“Wat maakt mij gelukkig?”, “Wat ben ik bereid te geven, en wat niet?” Aanvankelijk voelde het vreemd, zelfs egoïstisch. Het voelde alsof ik mijn partner niet genoeg zou geven, of als ik mijn verplichtingen niet serieus genoeg nam. Maar al snel realiseerde ik me dat het niet egoïstisch is om voor jezelf te zorgen; het is menselijk. We kunnen pas echt liefde geven als we ook in staat zijn om van onszelf te houden en voor onszelf te zorgen. Kleine Stappen naar Zelfzorg De verandering die ik doormaakte was allesbehalve eenvoudig, maar het was de moeite waard. Ik begon met kleine stapjes. In plaats van mijn eigen gevoelens en grenzen te negeren, begon ik openlijk te communiceren wanneer iets me niet lekker zat. Ik maakte tijd voor de dingen die ik leuk vond – niet alleen de dingen die ik met mijn partner kon doen, maar ook de dingen die puur voor mijzelf waren. Ik herinnerde mezelf eraan dat “nee” zeggen niet betekent dat ik minder zorgzaam ben. Sterker nog, het maakt me juist eerlijker. Mijn “nee” betekent dat ik respect heb voor mijn eigen grenzen en dat ik mezelf serieus neem. Door “nee” te zeggen wanneer dat nodig is, geef ik mezelf ruimte om op te laden, zodat ik er voor de ander kan zijn zonder mezelf te verliezen. In het begin voelde het ongemakkelijk, maar naarmate ik vaker nee zei en mijn grenzen aangaf, merkte ik dat mijn relatie er alleen maar sterker door werd. Mijn partner begon de echte versie van mij te zien, niet de versie die zich altijd aanpaste en zichzelf wegcijferde om de ander gelukkig te maken. Dit versterkte niet alleen mijn eigen gevoel van eigenwaarde, maar het versterkte ook de band tussen ons. Wat Gebeurt Er Als Je Grenzen Respecteert? Wat ik al snel ontdekte, was dat het stellen van duidelijke grenzen en het respecteren van mijn eigen behoeften mijn relatie niet ondermijnde, maar juist versterkte. Het gaf mijn partner de ruimte om zichzelf te zijn, zonder de constante druk om me gelukkig te maken. Het creëerde een omgeving van wederzijds respect, waar we allebei de vrijheid hadden om volledig te zijn wie we zijn, zonder ons te hoeven aanpassen of onszelf te verliezen. Veel mensen vinden het aantrekkelijk wanneer hun partner in staat is om voor zichzelf te kiezen, zonder dat dit als egoïsme wordt gezien. Het vermogen om “nee” te zeggen, duidelijke grenzen te stellen en te weten wat je wilt zijn allemaal tekenen van emotionele volwassenheid en zelfvertrouwen. Deze eigenschappen geven niet alleen een gevoel van zekerheid in de relatie, maar ze dragen ook bij aan een gezonde dynamiek waarin beide partners hun eigen ruimte en autonomie behouden. Zelfzorg in een relatie betekent niet dat je minder om de ander geeft; het betekent juist dat je meer om de ander geeft. Je kunt pas echt een liefdevolle partner zijn als je jezelf ook volledig kunt zijn. Wanneer je jezelf op de eerste plaats zet, geef je niet een halflege versie van jezelf, maar een volledig versie die in staat is om te geven, te ontvangen en te groeien binnen de relatie. Zelfzorg Is Essentieel Voor Een Gezonde Relatie In een gezonde relatie is er ruimte voor beide partners om volledig en vrij te bestaan, zonder zich te hoeven aanpassen of zich weg te cijferen. Dit betekent dat je niet altijd ‘ja’ moet zeggen wanneer je ‘nee’ voelt. Het betekent dat je jouw grenzen en verlangens serieus neemt en communiceert met je partner. En ja, dat betekent dat je soms egoïstisch moet zijn in de ogen van anderen, maar je hebt het recht om voor jezelf te kiezen. Het stellen van grenzen en het communiceren van je behoeften is essentieel voor het opbouwen van een gezonde relatie. Het creëert niet alleen ruimte voor zelfzorg, maar het zorgt ook voor een dieper niveau van verbinding en vertrouwen tussen jou en je partner. Het laat zien dat je in staat bent om verantwoordelijkheid te nemen voor je eigen geluk en dat je weet wat je waard bent. Het Proces van Zelfzorg en Groei Zelfzorg in een relatie is geen eindpunt, maar een continu proces. Het is een dagelijkse oefening in het stellen van grenzen, het luisteren naar jezelf en het maken van keuzes die in lijn zijn met je eigen waarden en verlangens. Het is een reis van zelfontdekking en persoonlijke groei, waarin je leert om jezelf weer op de kaart te zetten zonder jezelf te verliezen. Misschien herken je jezelf in dit verhaal. Misschien voel je ook dat je te veel van jezelf hebt weggegeven in relaties, in de hoop dat dit je geliefd zou maken. Het is tijd om dat patroon te doorbreken. Jouw verlangens, grenzen en geluk zijn net zo belangrijk als die van je partner. Jij verdient het om een liefdevolle, zorgzame partner te zijn die ook voor zichzelf zorgt. Conclusie: Geef Jezelf Ruimte om Te Groeien Als je eenmaal begint met het stellen van gezonde grenzen, merk je al snel dat je relatie sterker wordt. Je partner zal je waarderen om wie je werkelijk bent, niet om een versie van jezelf die zichzelf opoffert. Het is niet makkelijk, maar het is de moeite waard. Het is tijd om te leren dat je niet hoeft te vervagen om geliefd te worden. Sterker nog, door jezelf te zijn en voor jezelf te zorgen, geef je niet alleen meer liefde aan de ander, maar ook aan jezelf.  De kracht van zelfregulatie in trauma-therapie
Als ik werk met cliënten die trauma hebben ervaren, weet ik dat het niet alleen belangrijk is om naar de diepere oorzaken van hun trauma te kijken, maar ook om te zorgen voor een veilige ruimte waarin ze zich gecontroleerd en ondersteund voelen. Het vermogen om emoties te reguleren speelt hierbij een cruciale rol. In mijn trauma-therapieën leer ik mijn cliënten niet alleen hoe ze pijnlijke herinneringen kunnen verwerken, maar ook hoe ze de "remmen" kunnen gebruiken om angstige en opwindende emoties in toom te houden, voordat ze zich overgeven aan de pijn van die herinneringen. De valkuil van overprikkeling in trauma-therapie Een van de grootste valkuilen in trauma-therapie is het verkennen van traumatische herinneringen zonder eerst voldoende aandacht te geven aan de emotionele regulatie van de cliënt. Wanneer iemand zich te snel in zijn of haar pijnlijke herinneringen stort zonder de juiste controle over hun emoties, kan dit het therapeutische proces verstoren. In plaats van heling kan dit leiden tot meer angst, paniek, of zelfs een verslechtering van de toestand van de cliënt. Uit mijn eigen ervaring en uit wetenschappelijke literatuur blijkt dat het proces van trauma-therapie niet alleen gaat over het ophalen van pijnlijke herinneringen, maar vooral over het leren beheersen van de emoties die erbij komen kijken. Dit is de basis voor de therapie die ik bied: eerst leren "remmen", en pas daarna versnellen. Wat bedoelen we met "de remmen leren gebruiken"? Wanneer ik met een cliënt werk, gebruik ik vaak de metafoor van "remmen leren gebruiken" om aan te geven hoe belangrijk het is om controle te hebben over je emoties. Je kunt het vergelijken met autorijden: voordat je snelheid maakt, moet je eerst leren hoe je kunt vertragen of stoppen. Hetzelfde geldt voor trauma-therapie. Voordat we beginnen met het oprakelen van traumatische herinneringen, is het cruciaal dat mijn cliënten leren hoe ze hun lichaam en emoties kunnen kalmeren. Dit geeft hen de mogelijkheid om de intense "golf van angst" die vaak gepaard gaat met traumatische herinneringen, te beheersen. Het doel is altijd om mijn cliënten de controle over hun reacties terug te geven. Pas wanneer ze in staat zijn om hun emoties te reguleren, kunnen ze de diepte van hun trauma onderzoeken zonder dat ze overweldigd raken. Dit zorgt ervoor dat ze het proces in hun eigen tempo kunnen volgen. De wetenschap achter trauma en de hersenen Het begrijpen van de neurofysiologie van trauma helpt mij om te begrijpen waarom deze "remmen" zo belangrijk zijn in mijn werk. Wanneer een cliënt traumatische herinneringen herbeleeft, wordt het autonome zenuwstelsel geactiveerd, wat resulteert in de bekende "vecht-, vlucht- of bevriesreactie". Het limbisch systeem, dat verantwoordelijk is voor het verwerken van emoties, raakt overprikkeld, terwijl het deel van de hersenen dat betrokken is bij rationeel denken (de hersenschors), tijdelijk minder actief kan zijn. De hippocampus, die normaal gesproken helpt om herinneringen te verwerken en van elkaar te onderscheiden, is bijzonder gevoelig voor stresshormonen die vrijkomen bij trauma. Wanneer deze hormonen te hoog zijn, kan de hippocampus moeite hebben om de traumatische herinneringen van de realiteit te onderscheiden, wat leidt tot flashbacks of paniekaanvallen. Daarom is het van groot belang dat mijn cliënten eerst hun stressniveaus onder controle krijgen, voordat we de traumatische herinneringen gaan behandelen. Hoe het er in de praktijk uitziet Een voorbeeld uit mijn eigen praktijk maakt dit proces duidelijk. Ik werkte met een cliënte die als kind fysiek werd geconfronteerd met agressie van haar moeder. Elke keer als ze haar moeder tegenkwam, raakte ze onmiddellijk in een overprikkelde toestand, met lichamelijke symptomen zoals trillingen, een versnelde hartslag en een gevoel van paniek. In plaats van meteen te beginnen met het bespreken van haar pijnlijke herinneringen, besloot ik eerst met haar te werken aan het kalmeren van haar lichaam. Ik vroeg haar om simpelweg te erkennen wat ze op dat moment voelde en haar aandacht te richten op de fysieke sensaties in haar lichaam. Door haar te helpen haar eigen reacties beter te begrijpen en haar technieken aan te bieden om de spanning in haar lichaam te verlichten – zoals het vertragen van haar ademhaling – stelde ik haar in staat om weer controle te krijgen. Dit gaf haar brein, en met name haar hippocampus, de ruimte om rationeel na te denken, in plaats van direct in de overlevingsmodus te schieten. Het resultaat was dat ze meer controle had over haar emoties en beter in staat was om haar gevoelens te begrijpen en aan te pakken. Het belang van veiligheid en zelfregulatie in trauma-therapie Mijn belangrijkste doel in trauma-therapie is om mijn cliënten te helpen zich veilig te voelen in het moment. Dit begint altijd met het ontwikkelen van het vermogen om kalm te blijven, te vertragen en de "remmen" in te schakelen wanneer de emoties of herinneringen te overweldigend worden. Het idee is niet om de traumatische herinneringen te vermijden, maar om ze pas aan te pakken wanneer de cliënt het gevoel heeft dat hij of zij de controle heeft over de situatie. Zelfregulatie is de sleutel tot het versterken van de veerkracht van mijn cliënten. Het stelt hen in staat om het verleden te confronteren zonder volledig overmand te worden door de intensiteit van hun emoties. Het helpt hen om het trauma te begrijpen en ermee om te gaan op een manier die helend is. Het pad naar herstel: leren "remmen" voordat je versnelt Trauma-therapie is een proces van zorgvuldige begeleiding. In mijn werk begin ik altijd met het versterken van de zelfbeheersing en het ontwikkelen van technieken waarmee cliënten hun emoties kunnen kalmeren. Pas wanneer deze basis is gelegd, kunnen we samen dieper ingaan op de traumatische herinneringen, op een manier die veilig en beheersbaar is voor de cliënt. Het leren van "remmen" voordat we versnellen zorgt ervoor dat de cliënt de controle behoudt over zijn of haar reacties en emoties. Dit geeft ruimte om het herstelproces in je eigen tempo te volgen, zonder dat je het risico loopt je overmand te voelen door de intensiteit van wat je vroeger hebt ervaren.  In de vele jaren die ik werk met verschillende mensen, is me duidelijk geworden dat wat echt heelt, de relatie is. Als mensen hebben we in onze vroege jaren, vaak binnen onze hechtingsrelaties, verschillende kwetsuren opgelopen. Deze vroege ervaringen kunnen diepe sporen achterlaten, die ons gedrag, onze emoties en onze manier van relaties aangaan beïnvloeden. Het herstel van deze kwetsuren gebeurt echter niet in isolatie, maar vaak in het contact met anderen. We hebben dan ook relaties nodig – zowel in therapie als daarbuiten – om nieuwe, gezonde ervaringen op te doen die ons helpen te helen.
Wat ik in mijn werk als therapeut vaak ervaar, is dat de therapeutische relatie zelf, het 'relationale' tussen cliënt en therapeut, het krachtigste instrument is voor heling. In het hier en nu, in het gesprek en de interactie die tussen ons plaatsvindt, kunnen we samen bij de 'verste vis'. Ik heb ervaren dat de dynamiek tussen mijzelf en de cliënt kan fungeren als een spiegel die ons in staat stelt om oude patronen te zien, ze te doorvoelen en op een nieuwe manier te ervaren. Als therapeut werk ik dan ook graag vanuit het hier en nu. Het is een plek waar we samen het contact aangaan, waar we nieuwsgierig kunnen zijn naar wat er in het moment gebeurt tussen ons. Het vraagt een openheid en aanwezigheid, waarin ik niet alleen luister naar de inhoud van het verhaal, maar ook naar de onderliggende gevoelens, lichamelijke sensaties en onbewuste reacties die voelbaar en waarneembaar worden als we er aandacht naartoe brengen. Vanzelfsprekend hebben we ook aandacht voor het verleden, het gezin van herkomst, gebeurtenissen die zich in de afgelopen maand hebben voorgedaan of ervaringen die je hebt gehad buiten de praktijk. Dat is absoluut van grote waarde om het geheel van wie je bent te begrijpen. Maar de 'verste vis' , ligt in wat er gebeurt tussen jou en mij in het gesprek dat we hebben. Het is om deze reden dat ik naast het werken met individuen me meer en meer ben gaan specialiseren in het werken met stellen (relatietherapie)en groepen (procesgroep). Hier komt de interpersoonlijke en intrapersoonlijke dynamiek meteen tot leven in de ruimte. In deze context is het vaak direct zichtbaar en voelbaar wat er tussen de mensen gebeurt. Het is een krachtig moment waarin de patronen, de onbewuste reacties en de emoties van de deelnemers in het 'nu' aanwezig zijn. Door hier subtiel een vergrootglas op te leggen, kunnen groepsdeelnemers en stellen in het moment zien wat ze onbewust in de interactie aan het doen zijn. Dit maakt de processen in de groep of relatie niet alleen inzichtelijker, maar biedt ook een directer pad naar begrip en verandering. De 'verste vis' wordt zo tastbaar en gemakkelijker te begrijpen, omdat we de dynamiek van het moment zelf kunnen ervaren, zonder tussenkomst van interpretatie op afstand. De interactie tussen is een unieke kans om te leren over jezelf en de ander. De dynamiek die hier ontstaat, biedt vaak een spiegel die zowel verhelderend als confronterend kan zijn. Door deze interacties niet alleen verbaal te onderzoeken, maar ook non-verbaal en in het moment te ervaren, kunnen we patronen doorbreken die anders moeilijk zichtbaar zouden zijn. Het is vaak juist in de onmiddellijke ervaring van het contact dat er ruimte ontstaat voor groei en verandering, doordat mensen zien wat ze onbewust meenemen in hun relaties en hoe dat hen of de ander beïnvloedt. Therapie is dan geen statisch proces van het aanleren van nieuwe vaardigheden, maar een dynamisch proces waarin de relatie zelf de kracht heeft om te helen. Het is de ruimte waarin zowel de cliënt als ik als therapeut samen een avontuur aangaan: het avontuur van het ontrafelen van oude verhalen en het ontdekken van nieuwe mogelijkheden voor verbondenheid en zelfbegrip. Het is een proces waarin we niet alleen praten over de toekomst of het verleden, maar waar we samen in het hier en nu leren wat het betekent om werkelijk te verbinden, te voelen, en te groeien.  We ervaren allemaal weleens perioden in je leven die lekker gaan, dat alles vloeiend verloopt dat je handen en voeten kunt geven aan dat wat je meemaakt, je begrijpt wat er om je heen gebeurt en waarom je voelt zoals je je je voelt. En er zijn perioden dat je het gevoel hebt dat alles wat zeker was uit elkaar valt, inclusief jezelf. Je kent jezelf niet meer, schrikt soms van je eigen gedachten of gevoelens. Je merkt dat je gevoelens en reacties intenser worden, verstoord lijken. "Ik wordt toch niet gek?", is een veel voorkomende gedachte die erg beangstigend kan zijn. Maar deze gedacht is niet zo vreemd als je jezelf niet meer herkent en je schrikt van wat je waarneemt bij jezelf. Je snapt jezelf niet meer. Je gevoelens worden negatiever. Je begint zwart -wit te denken, in extremen, er is geen ruimte meer voor reflectie, alles voelt te veel en je voelt je snel overweldigt. Ook lijkt het alsof sommige functies en vaardigheden je niet meer zo goed lukken. Je kan je simpele dingen niet meer herinneren, komt niet op bepaalde woorden of namen, je wordt onhandig, struikelt, laat dingen uit je handen vallen of je bent van alles kwijt. Ben je gek aan het worden? Welnee, we noemen deze staat gefragmenteerd zijn. Om te begrijpen wat fragmentatie betekent leg ik eerst uit hoe het tegenovergestelde van gefragmenteerd er uit ziet. Als we niet gefragmenteerd zijn zijn alle verschillende aspecten van onze persoonlijkheid één samenhangend geheel dat op een gecoördineerde manier functioneert. We worden allemaal geboren met de natuurlijke neiging om onze ervaringen te integreren in een samenhangende levensgeschiedenis en een stevig besef van wie we zijn. Ons integratieve vermogen stelt ons in staat om het verleden van het heden te onderscheiden en om aanwezig te blijven in het heden wanneer we aan ons verleden of onze toekomst denken. Met dit vermogen ontwikkelen we ons zelfbesef, wie we zijn en zo begrijpen we onszelf. We schakelen soepeltjes tussen de verschillende aspecten van onszelf; net zo als een versnellingsbak van een auto schakelen we tussen denken, voelen, besluiten en handelen, ongeacht de situatie of waar we ons in bevinden. Het geeft ons een stabiel en voorspelbaar gevoel. Wanneer ons zelf besef helder is kunnen we onze ervaringen die we opdoen een plek geven in wie we zijn. Als ik het zou tekenen ziet onze persoonlijkheid met verschillende aspecten er uit zoals in tekening 1. Alle losse deeltjes bevatten aspecten die we zijn. Herinneringen zitten in een deel, denken zit in een deel, gevoel zit weer in een ander deel, onze lichamelijke gewaarwordingen zit in een deel, onze vaardigheden om een auto te besturen in een deel, hoe we onszelf geruststellen in een deel en ga zo maar door. De delen zitten dicht tegen elkaar aan en vormen één geheel. We schakelen met gemak tussen de verschillende delen en begrijpen daardoor wat we aan doen zijn en wat er met ons gebeurt.  Wanneer we in ons leven overweldigd raken kan je psyche je persoonlijkheid even tijdelijk uit elkaar laten vallen (zie tekening 2). Je valt uiteen in losse deeltjes (fragmentjes). Hierdoor kan je psyche het nare, overweldigende of bedreigende gevoel in losse deeltjes stoppen en deze deeltjes buiten je bewustzijn houden. Je hebt hier dan even tijdelijk geen ‘last’ van. Je hebt misschien weleens gehoord hoe mensen in een zwaar ongeluk toch in staat waren zichzelf veilig te stellen door bijvoorbeeld uit een auto te kruipen terwijl ze zwaar gewond waren. Door de hevige pijn naar je onderbewust zijn te verplaatsen voel je die op dat moment niet.  Wanneer we gefragmenteerd zijn wordt ons integratieve vermogen aangetast. Je gevoel komt niet meer overheen met je beleving. Je gedachten, gevoelens of herinneringen kunnen aanvoelen alsof ze niet van jou zijn. Doordat de deeltjes niet meer dicht naast elkaar liggen kun je minder goed schakelen tussen de verschillende delen en kun je je daardoor minder goed aan passen aan nieuwe situaties. Je raakt snel overweldigt. Als je in je denken zit kunnen je gedachten met je aan de haal gaan omdat je niet kunt schakelen naar je geruststellende deel. Als je in gevoel zit kan het zijn dat je volledig geabsorbeerd wordt door je gevoel en dat dat met je aan de haal gaat. Je kunt verdwijnen in verleden of toekomst en het lukt je niet meer om in het heden te zijn.
Wanneer we gefragmenteerd raken, kunnen we onze ervaringen niet adequaat integreren en ontstaat er een onzeker zelfbesef. Gefragmenteerd zijn vraagt niet alleen geestelijk veel van je, het beïnvloedt ook je lichamelijke gesteldheid. Er worden voortdurend stresshormonen aangemaakt en daardoor verkeer je constant in een staat van paraatheid. Dit is buitengewoon vermoeiend en door het continue gevoel van ‘aan’ staan is het lastig je te ontspannen. Ook al ben je moe kan het best zijn dat je niet goed slaapt. Ook kan het zijn dat je merkt dat je je niet zo goed kunt concentreren, dingen kunt herinneren en ook je motoriek kan haperen. Je laat dingen uit je handen vallen, loopt tegen objecten aan, of gevoel van wankel zijn. Dit komt omdat sommige delen in deze tijden van stress te veel of juist te weinig in gebruikt worden. Niet iedereen valt zomaar uit elkaar. Je karakter, je zelfbesef, je levensgeschiedenis, of er traumatische ervaringen zijn geweest en je huidige omstandigheden spelen een grote rol. Het is vaak een hele geruststelling dat je ten eerste begrijpt dat je niet gek aan het worden bent maar dat je last hebt van een natuurlijk fenomeen die er voor zorgt jou te beschermen. Je psyche is waarschijnlijk overweldigd geraakt en wil het op deze manier oplossen. De mate van fragmentatie verschilt bij iedereen. In de meeste gevallen val je na verloop van tijd ook vanzelf weer samen. Als het langer duurt en je herkent de symptomen zijn er een aantal oefeningen die je kunnen helpen weer ‘bij elkaar te komen’. Een simpele oefening is je lijf aanspreken. Dat kan door je lichaam even tijdelijk onder druk te plaatsen. Bijvoorbeeld door in een zithouding tegen de deur aan te zitten waardoor je al snel je bovenbenen gaat voelen, jezelf een paar keer op te drukken of de mountainclimber oefening te doen (zie hier uitleg: https://youtu.be/nmwgirgXLYM). Minder extreem maar ook effectief is door met je vuisten je hele lichaam te kloppen (voor en achterkant). Je wil jezelf geen blauwe plekken slaan maar het mag best gevoelig zijn. Je dwingt daardoor je zenuwstelsel de verschillende sensaties in je lichaam waar te nemen. Dit gewaar worden van de verschillend lichaamssensaties maakt je weer bewust van het hier en nu en hierdoor kom je als het ware weer terug in jezelf. Door deze oefening met je volledige aandacht uit te voeren activeer je je zintuigen. Je kunt niet tegelijk iets waarnemen met je zintuigen en je tegelijk angstig te voelen. Je maakt gebruik van een gedeelte in je hersens waardoor je weer rustiger wordt.  Grip krijgen op je innerlijke criticus
Goed beginnen is het halve werk en dat geldt zeker voor het grip krijgen op je innerlijke criticus. Neem dan ook volop de tijd om de verschillende hoedanigheden van je innerlijke criticus te herkennen. Observeer en doe eerst onderzoek Observeer en maak notities van je waarnemingen. Doe grondig onderzoek. Wanneer spreekt hij, hoe verpak hij zijn aanvallen. Op welke momenten stapt hij in je bewustzijn en ook wanneer laat hij niets van zich horen? Je zult merken dat hij voorspelbaar is en steeds dezelfde plaat uit de kast haalt. Natuurlijk is het liedje anders maar het is hetzelfde genre met dezelfde boodschap die jou het gevoel geeft dat je niets waard bent je je klein of onzeker voelt. Kortom die jou laat stoppen en afremmen in je groei en ontwikkeling. Wat je voelt zet je eerder om in actie Wees bereid te voelen welke gevoelens de innerlijke criticus bij je los maakt. Dat wat we voelen beroerd ons en slaan we op en zorgt er voor dat we in actie willen komen. Dit is een natuurlijk fenomeen. Ga maar na in je leven, grote beslissingen, keerpunten of momenten waarbij je een nieuwe weg in sloeg kwamen voort uit een innerlijke gevoel. Je herinnert je personen uit het verleden als ze je een bepaald gevoel gaven dat kan een goed of slecht gevoel geweest zijn. Je herinnert je geuren, kleuren, situaties en gebeurtenissen vooral omdat je daarbij iets gevoeld hebt. Gevoel wordt opgeslagen in ons lijf. We komen veel eerder in actie als we iets voelen dan wanneer we alleen maar gedachten over iets hebben. Je weet inmiddels hoe je criticus klinkt en wanneer hij op het toneel verschijnt. Wees nu bereid om je angst, onzekerheid, twijfel ook echt te voelen en gewaar te zijn in je lijf nadat de criticus heeft gesproken. Gevoel waarnemen en benoemen kan als volgt klinken: Ik voel me nu weer net als vroeger, onzeker en te klein voor deze nieuwe stap. Ik voel het in mijn buik, ik voel het aan mijn adem en mijn kloppend hart. Stap in je volwassen zelf en verwelkom je gevoel Nu komt er een belangrijke stap. Je criticus schuwt juist deze gevoelens. Hij leeft nog steeds in het verleden toen je deze gevoelens niet kon verwerken. Hij denkt dat je nog steeds te klein bent om deze te voelen en dat je er niet tegen opgewassen bent. Nu is het belangrijk dat jij in je volwassen zelf stapt en ruimte maakt voor dit gevoel. Hoe je dan tegen jezelf praat is essentieel. Verwelkom het gevoel. Erken dat het niet anders dan energie met een boodschap is. Je bent niet je gevoel, maar je hebt nu even dit gevoel en dat gaat straks weer voorbij. De dialoog met jezelf zou als volgt kunnen klinken: ”Het is okay dat ik me onzeker voel", “Je bent welkom onzekerheid”. "Jij en ik gaan het wel redden”. “Behalve dat ik nu veel chocolade wil eten, kan ik nog iets anders doen onzekerheid waardoor je wat rustiger wordt?” Door het gevoel gewaar te zijn en te benoemen, zul je merken dat op het moment dat je deze gevoelens benoemt deze gevoelens vervagen en vervangen worden door nieuw gevoel. Gevoel wil niets anders dan door jouw ware aard gezien te worden. Op het moment dat jij dit benoemt naar jezelf kan het gevoel als het ware zeggen; “Okay, ze weet ervan, ze weet dat haar dit onzeker maakt, je kan weer verdwijnen gevoel van onzekerheid”. Geef je criticus een weerwoord Het helpt een dialoog aan te gaan met je criticus. Hem negeren heeft namelijk geen zin, hij zal zijn plaat alleen maar luider maken en jou nog meer gaan aanvallen. Je zou kunnen zeggen; “Okay ik hoor je wel èn wat jij criticus moet weten is dat ik nu volwassen ben”. Ik heb genoeg vertrouwen in mezelf en ook in mijn omgeving, ik ga op verkenning, ik wil ontdekken en mezelf ontwikkelen.” Bij groei hoort nu eenmaal twijfel, onzekerheid, het gevoel in het diepe te springen, fouten maken en dat accepteer ik volledig!” Train je gewaar zijn Je gewaar zijn wordt beperkt door je criticus. Hij wil namelijk dat je gewaar zijn ondergeschikt blijft zodat hij de rest kan invullen voor jou. De criticus vertelt je wat je aandacht waard is en wat niet. Sterker nog hij vertelt je ook graag wat je ervaart betekent. Hij zal dat doen op een manier zodat hij jouw groei kan begrenzen. Alles wat je waarneemt wordt door de criticus vervangen door de interpretatie van hem. Hierdoor krijg je een vlak gevoel en voelt het leven eerder als deelneming en verdwijnt innerlijke ervaring in het onbewuste. Tot nu toe heb je de stappen gelezen die je kunt doen om direct met je criticus aan de slag te gaan zodat je hier controle over krijgt. Daarnaast is het belangrijk dat je de spier waarmee je jezelf waarneemt weer leven in blaast. Op die manier kom je weer bij je ware aard. Je hebt zelf alle vermogen in je om te weten wat wel of niet goed voor je is. Verder zul je merken dat wanneer je je gewaar zijn weer steviger wordt je weer de vaste bodem van je wezenlijke aard voelt. Je criticus woont in je hoofd en je gedachten, gewaar zijn doe je vanuit je gevoel en lichaam. Door je lichaam waar te nemen laad je jezelf op. Je lichaam is altijd en eeuwig daar om je hetzelfde stevige gevoel te geven dat je er bent. Door je simpelweg te trainen in het gewaar zijn van sensaties in je lijf kom je in het hier en nu en bij je ware aard. Hier heeft de criticus minder effect op jou. Voorbeelden van gewaar zijn Gewaar zijn geeft ervaring een bepaalde kwaliteit, geeft je denken lichtheid en helderheid, een koele frisheid en klaarheid. Wanneer je gewaar bent, voel je je wakker, afgestemd, helder en vol ruimte. Gewaar zijn kan beginnen met bewust eens adem te halen, je bewust worden van de kleine haartjes op je arm, tot het gewaar worden van je diepste innerlijke gevoelens en zich uitbreiden tot het gewaar zijn van de harten en gevoelens van anderen. Valkuilen en volhouden Wees erop bedacht dat je criticus natuurlijk niet stilletjes gaat toekijken hoe jij nieuwe oefeningen tot je neemt. Hij zal proberen hier een stokje voor te steken door je genadeloos te aan te vallen. Op het moment dat jij je lichaam gewaar wordt zal hij je wijs maken dat je het verkeerd doet. Of hij zal zoiets zeggen als: “ Wat heeft het nou voor zin naar je gevoelens te speuren wanneer er concrete dingen zijn die je aandacht verdienen zoals je gezin, je werk, de was en de vaat.” Hij zal proberen je te laten verdwijnen in herinneringen, in de dag van gisteren, je druk laten maken over volgende week. Wees niet verbaasd als dat gebeurt. Houd in gedachten dat je gewaar zijn je belangrijkste gereedschap is om je criticus het hoofd te bieden en dat je dit kunt trainen. .  Een van de belangrijkste dingen die je wilt weten over de innerlijke criticus is dat we er allemaal een hebben. Het is die stem in je hoofd die altijd alles mee krijgt en jou vertelt wat je fout doet, wanneer je het niet goed genoeg doet, of hoe je het eigenlijk had moeten doen. Het is de stem die je schuldgevoel geeft, een gevoel van schaamte en die je kleiner maakt dan wie je werkelijk bent.
 Het is inmiddels al weer heel wat jaren geleden dat ik in mijn eigen leertherapie zat. Als ik er aan terug denk behoort het onderzoeken van mezelf onder begeleiding van een psychotherapeut als een van de allerbeste dingen die ik heb mogen ervaren. Eén aspect uit die therapie die ik ontzettend waardevol heb gevonden was hoe Christa, mijn therapeut, mij af en toe een kijkje gaf in haar eigen leven. Ze had een uiterst goed gevoel voor timing daarin, net op de momenten dat ik het nodig had, deelde ze een persoonlijke ervaring die mij hielp iets uit mijn eigen leven beter te accepteren. Het gaf me het gevoel van normaal te zijn: “Oh, het is dus okay dat ik dit voel, denk of mezelf zie doen?”. Het hielp mij om iets losser naar mijn eigen gedrag te kijken. Het heeft me geholpen mezelf te accepteren.
Vandaar dat ik jullie in mijn blog zo af en toe ook een kijkje geef uit mijn persoonlijke leven. Niet omdat ik de behoefte heb iets van mezelf op te schrijven, integendeel; ik vind het veel makkelijker te schrijven over een psychologisch thema dat niet over mezelf gaat. Ik hoop dat een stukje van mezelf bijdraagt in een stukje herkenning van iets uit jouw leven. In de tijd van mijn therapie merkte ik hoe ik Christa soms op een voetstuk zette. Dat is altijd gevaarlijk als zoiets gebeurt omdat iemand er dan zeker weten en keer van afvalt. Het strookt namelijk niet met de complete werkelijkheid. Juist doordat zij mij af en toe meenam in haar eigen persoonlijke beleving, bleef ze voor mij uiteindelijk ook gewoon een mens net als ik. Het normaliseerde onze therapeutische relatie. Dat stukje gelijkwaardigheid wat er dan ontstaat hielp mij me veilig te voelen en me te ontspannen op een dieper niveau waardoor ik beter in staat was hoekjes en plekjes in mijzelf te verkennen waar ik anders misschien aan voorbij gelopen was. Zo dus ook deze blog naar aanleiding van iets uit mijn eigen leven. De situatie waar ik over vertel gaat zo’n ruim tien jaar terug in de tijd. Ik vermoed dat mijn man en ik een kleine vijf jaar bij elkaar waren. De precise context kan ik me niet meer herinneren, maar in het gesprek met Christa ging het over koosnaampjes. Ik vertelde Christa dat mijn man mij schatje noemde. Hoezeer ik ook wist dat hij het liefdevol bedoelde, bespeurde ik iedere keer bij mij een lichte verwarring en soms ook ergenis. Het gaf me geen gevoel van liefde. Ik begreep dat niet van mezelf. Rationeel kwam ik niet verder dan dat ik het woord misschien iet wat denigrerend voelde. Misschien iets wat ik uit de media zo heb opgeslagen. Mijn zelfanalyse maakte me niet rustig ik voelde me schuldig dat ik zo’n lief bedoeld woord niet op een liefdevolle manier kon laten resoneren in mezelf. Ik zei er niets van tegen mijn man omdat ik hem niet wilde kwetsen. Christa vroeg aan mij wel koosnaampje ik gebruikte. “Ik doe dat niet” zei ik". “Dat voelt niet natuurlijk, zo ken ik mezelf niet”. Ik vertelde haar dat ik het ook lastig vond wanneer mijn man zei dat hij van me hield. In plaats van zijn liefde te voelen, kon ik daar op zo’n moment niet van genieten en schoot ik meteen in een kramp omdat ik vond dat ik nu ook zoiets terug moest zeggen. Het voelde voor mij natuurlijker en authentieker om dingen te zeggen als “ik ben ook zo gek op jou”, of “ik word zo blij van je”. Ik bespeurde een gevoel van schaamte, hier ben je dan Marit, in een volwassen relatie en je kunt niet eens zeggen dat je van je man houdt, terwijl ik diep van binnen wist dat ik nog nooit zo gehouden heb van iemand. Tussen weten en voelen zit dus een verschil. Christa vroeg wat ik een fijner woord zou vinden om het woord schatje mee te vervangen. Dat was een nog lastiger vraag voor mij. Ik kon haar daar in het gesprek geen antwoord op geven. In de dagen daarna herinnerde ik me het bezoek van een vriendenstel die bij ons had gelogeerd. Het was me opgevallen hoe ze tegen haar vriend “lief” zei en hij tegen haar alsof het de gewoonste zaak van de wereld was. Ze zeiden dat gewoon waar wij bij waren, zonder dat het klef was. Terug bij Christa vertelde ik haar dat ik ‘lief’ een fijner woord vond. Blij dat ik eruit was en een oplossing dacht te hebben, schrok ik behoorlijk toen Christa voorstelde dat ‘lief’ het woord zou worden die ik vervolgens de weken daarna zou gaan zeggen tegen mijn man. Zonder hem hierover in te lichten, gewoon zomaar vanuit het niets! Afijn ik ging die uitdaging schoorvoetend aan en begon aarzelend dit nieuwe koosnaampje te plakken achter dingen die ik zei. Het voelde uiterst vreemd, alsof je praat met een droge beschuit in je mond, verre van vloeiend! Ik heb nooit gemerkt dat mijn man dat in de gaten had en bij navraag bevestigde hij dit ook. Het resulteerde in iets wat ik nooit had verwacht, mijn man begon uit zichzelf mij ‘lief’ te noemen! Die had ik niet aanzien komen. Voor mij werd het gebruiken van dit koosnaampje steeds natuurlijker en ik schat dat we drie vier maanden verder dit beiden heel normaal waren gaan vinden.. Ik leerde hierdoor een krachtig instrument, namelijk dat wat je graag wilt horen, zien of voelen in je relatie dat je dat vooral eerst zelf moet gaan doen. Als het namelijk iets is wat de ander een fijn gevoel geeft, gaat hij of zij dat vanzelf waarschijnlijk kopiëren, zo zijn wij mensen ingesteld. Dat wat goed voelt, onthouden we en nemen we over. Wil je dus dat je partner je vaker een knuffel geeft, zou je het fijn vinden vaker waardering te horen van je partner, heb je het gevoel dat hij of zij niet oprecht naar je luistert, ga het dan zelf meer en duidelijker doen in plaats van je partner hier verantwoordelijk voor te houden. Onbewust projecteren we namelijk vaak iets van onszelf op de ander. In het moment kun je er totaal van overtuigd zijn dat hij of zij gedrag laat zien wat veranderd moet worden voordat jij verder kan. Natuurlijk kan daar ook zeker een kern van waarheid in zitten maar het is echt de moeite waard om het eerst eens bij jezelf te zoeken. Ik had destijds niet in de gaten dat ik tegen iets in mezelf aanliep. Ik was me niet bewust dat mijn hart nog geblokkeerd was en dat ik weerstand had om het terrein van liefdevolle erkenning naar mezelf en een ander op te gaan. Ik had mezelf nog maar deels lief en daar had ik nog werk te doen. Je zult misschien nu wel begrijpen dat ik achteraf juist blij was dat mijn man mij eerst schatje noemde omdat het iets in mij losmaakte waar ik mee aan de slag moest en wat ik niet had willen missen. Door de juiste begeleiding kreeg ik de kans zelf een nieuw terrein op te gaan en van daaruit mijn hart beetje bij beetje te openen. Dikwijls verschijnt er nu een innerlijke glimlach als ik me keer op keer erop betrap hoe mijn hart nu zo makkelijk spreekt en ik het woord lief of lieverd uitspreek naar steeds meer mensen om me heen. Ik had dat jaren geleden absoluut voor iets onmogelijk gehouden en nu moet ik me soms inhouden omdat ik me ook realiseer dat er anderen zijn die net als ik dat nog niet zo gemakkelijk kunnen ontvangen en ik niemand ongemakkelijk wil maken. Zo zie je maar weer dat we niet volwassen worden door leeftijd, maar dat we volwassen worden door ons groeiend bewustzijn. |
|
Kamer van koophandel 66629772 BTW nummer: NL102951974B01 In het contact met mijn cliënten gelden de bepalingen, beroepscode, klachtenregeling en tuchtregeling van de VBAG, de RBCZ en de TCZ. PraktijkMarit is geregistreerd bij de beroepsvereniging VBAG en RBZC 
|
Privacy
PraktijkMarit gaat zorgvuldig om met persoongegevens. Deze worden verwerkt conform de AVG wetgeving. Persoonsgegevens zoals bijvoorbeeld naam, adres, e-mailadres die via het contact formulier worden gekregen worden niet verzameld en alleen gezien door PraktijkMarit en gebruikt en verwerkt volgens de AVG wetgeving. De cookies die de website verzameld zijn de strikt noodzakelijke cookies die ervoor zorgen dat de website vlot geladen wordt en makkelijk gevonden op het internet. In het behandelingsplan worden medische gegevens opgenomen. Deze worden volgens de privacywet verwerkt en zijn alleenei uitsluitend ter inzage voor de client zelf en PraktijkMarit. |
Website gemaakt door MAPA WEBDESIGN 2014 all rights reserved