Wil je begrepen worden, probeer dan eerst te begrijpen

Een van de diepste behoeften van de mens is de behoefte gehoord te worden. Wanneer deze primaire behoefte is vervuld door een aandachtige inlevende luisteraar, voelen we ons compleet en zijn we klaar om verder te gaan. Het is verbazingwekkend hoeveel genezing er kan plaatsvinden, wanneer ons verhaal, gevoelens en meningen simpelweg gehoord worden, ook al verandert er feitelijk niets aan de omstandigheden.

​Gehoord worden bevestigt ons in onze waarheid en individualiteit. Het bevestigt dat we bestaan. Wanneer we niet gehoord worden beginnen we te twijfelen aan onze eigen innerlijke stem en durven we niet meer te vertrouwen op ons gevoel. Wanneer het luisteren naar onze eigen stem voor verwarring en onzekerheid zorgt, sluiten we ons af van onze eigen ervaringen, we durven er niet meer op te vertrouwen en we splitsen ons af van lichaam, gevoel en daarmee ook van de werkelijkheid. 

Wanneer we in het verleden vaak niet gehoord werden ontstaat er een innerlijk drang om dit in het huidige leven alsnog te ervaren. Praten veranderd dan in het onbewust zoeken naar het helen van deze onvervulde behoefte. Vaak kan iemand niet echt luisteren totdat hij het gevoel heeft zelf gehoord te zijn. Omdat we het mechanisme van verbinden middels een gesprek niet  vertrouwen durven we niet goed te wachten tot de ander de verbinding met ons maakt en vullen wij de ruimte met praten uit voorzorg.

Als praten ‘wachten tot de ander is uitgepraat’ wordt, creëert dat al gauw een probleem als je op deze vorm van communiceren bent aangewezen tijdens een conflict. Binnen no-time sta je namelijk als twee tegenpolen tegenover elkaar.  Niets van wat er wordt gezegd wordt geabsorbeerd en gebruikt om de ander te ontmoeten. Ieder doet z’n uiterste best om z’n eigen emmer met redenen te uiten om het eigen gedrag te rechtvaardigen in de hoop daarin gehoord en begrepen te worden. 

“Als jij mij niet helpt in het huishouden moet je ook niet klagen als iets niets gebeurd is”
“Maar als ik iets doe om je te helpen, dan doe ik het niet goed”
“Dat is niet zo, wanneer heb jij mij voor het laatst geholpen?”
“Nu doe je net alsof ik je nooit help”
“Heb ik gisteren boodschappen gedaan of niet”
Ja, omdat ik je gevraagd heb dat voor ons mee te nemen”
“Nou, dan help ik je toch?”
“Dat is niet wat ik bedoel.”

Deze dialoog gaat over “dit is mijn ervaring” tegenover “maar ik ervaar het zo”. Dit zijn de ruzie’s waarvan je achteraf denkt hoe kunnen we toch zo lang te keer gaan tegen elkaar over zo’n onnozel onderwerp!  Dit komt doordat de behoefte gehoord te worden door de ander groter is dan het vinden van een oplossing. Geen van beide partijen voelt zich begrepen en wil niet opgeven totdat de innerlijke behoefte gestild is. 

Hoe kun je dit patroon doorbreken?
Je kunt elkaar begrijpen èn je kunt elkaar begrijpen op een manier zodat de ander zich diep van binnen gehoord voelt. Als je je gehoord voelt, voel je dat de ander zich wil verbinden met wat je zegt en er zorg voor wil dragen. De ander hoeft geen oplossing te hebben, of het met je eens te zijn. Als de ander met aandacht naar jou luistert en jouw gevoel herkent en erkent kan het innerlijke gevoel van  ‘ik doe er toe’ en ‘ik mag er zijn’  weer rustig kan gaan liggen.

Om dit te bereiken is het van belang dat je tijdens de communicatie bereid bent wat langer met je aandacht bij de ander te blijven. Jezelf en je eigen stuk kunnen parkeren is van essentieel belang. Daarom is de timing van het gesprek belangrijk. Als je eigen emmer al boordevol zit, als je vermoeid bent of al erg emotioneel geladen bent maak je het jezelf moeilijk omdat er letterlijk niet veel ruimte is om jezelf even te ‘in te parkeren’. 

Actief luisteren is actief tijd doorbrengen in het stukje van de ander. Doorvragen is hier een goed voorbeeld van. 
“Vertel me wat het is dat je dan voelt?”
“Hoe is dat dan voor jou?”
“Wat is het dat je raakt?”
“Hoe voelt dat dan?”
“Vertel es meer daarover?"

Het is goed om het luisteren af te wisselen met te herhalen en samen te vatten wat de ander zegt. En niet verder te gaan totdat het duidelijk is dat je de ander hebt begrepen. Dit hoeft niet te betekenen dat je het eens bent met wat de ander zegt.
“Als ik je goed gehoord heb, bedoel je dus dat…”
“Klopt het dat je zegt dat je het gevoel hebt dat…”
“Als ik je goed beluister, gebeurt er dit voor jou..”

Pas als de eerste spreker tevreden is met het gevoel echt gehoord te worden, is de tweede spreker aan de beurt. “Als je er tevreden bent dat ik je juist heb verstaan, wil ik je graag mijn kant vertellen, is dat goed?” 

Door met aandacht in de belevingswereld van de ander te blijven, voelt de ander zich gehoord en verschuift de focus van het tegen over elkaar staan, naar een gevoel van jij en ik samen. “Goh dus toen ik dacht dat ik … voelde jij al die tijd…”
“Nu zie ik in dat jij dus steeds maar het gevoel dat … en ik in de tussentijd dacht dat…”
De afzonderlijke ervaringen worden één geheel en nu je beide weer aan dezelfde kant staat kan er een echt gesprek plaats vinden. 

De verhouding twee oren - één mond lijkt dus niet voor niets!