Ik houd van ‘a-ha’ momenten. Van die ervaringen waarbij je het gevoel hebt dat je weer een stap in je persoonlijke ontwikkeling hebt gezet. Dat gevoel dat je moeilijk in woorden kunt uitdrukken, maar waar je niet omheen kunt. Dat gevoel van dat je nu de verschillende lagen van iets in jezelf veel beter begrijpt en dat je dit diepe weten zult gebruiken in je dagelijkse leven. Mijn meest recentelijke inzicht kwam eigenlijk op een geheel subtiele wijze tot me terwijl ik op mijn verjaardag in mijn eentje in een bubbelbad zat in de sauna. Het was voor het eerst dat ik alleen naar de sauna ging, en wel op mijn verjaardag. Mijn man in het buitenland en na verschillende leuke feestelijke samen zijn te hebben gedeeld met hem en vrienden in de dagen voor mijn verjaardag, volgde ik nu vooral een innerlijke drang deze dag vooral in mijn eentje door te brengen; met mezelf. Ik keek ernaar uit, en herinnerde me kort geleden de dag dat ik in Winterberg als enige van de groep besloot te gaan skiën. De vrijheid die ik ervoer was een unieke ervaring. Het alleen maar voor mezelf te hoeven zorgen, zonder na te denken mijn gevoel en impulsen opvolgen. Het voelde als één lange meditatie. Ik was niet de sociaalste op de berg met kunstsneeuw, sprak met niemand; laat mij maar lekker in mijn eigen bubbel zijn. Het mag gek klinken, maar ik had zelfs het gevoel dat ik soms even uit mezelf trad, alsof je even niet bewust meer waarneemt maar iets anders het overneemt. Zo ineens werd ik me weer bewust van de wereld om me heen en ‘vond’ ik mezelf weer in de skilift omhoog gaan. Een bijzondere ervaring dat me veel plezier en voldoening gaf. Vervolgens verdween ik weer in mijn eigen innerlijke wereld en dan vond ik mezelf weer ergens halverwege de berg om van het uitzicht te genieten. Dat ik het zo leuk met mezelf kon hebben wist ik wel maar verbaasde me opnieuw. Ik moest eerst even mijn draai vinden in de sauna, normaal volg ik mijn vriendinnen die met regelmaat in de sauna te vinden zijn en precies weten waar zich alles bevindt en nu was er ook niemand om me achter te verschuilen. Na de eerste rondjes sauna kwam ik meer tot mezelf en was ik erg trots dat ik ook zonder hun aanmoedigingen ook alleen het ijskoude dompel bad in durfde. Om weer een beetje op temperatuur te komen zocht ik het lege bubbelbad op; het warme water kwam precies overeen met mijn warme gevoel van binnen. “Goh, hier zit je dan op je 43-tigste verjaardag Marit, helemaal alleen.” Blij verrast dat ik me zo gelukzalig voelde, tevreden, veilig en rustig van binnen. Ik herinnerde me hoe dit een kleine 20 jaar geleden geheel anders was. Toen woonde ik voor het eerst op mezelf, en moest ik iedere dag minstens een keer mijn ouders even bellen. We hadden natuurlijk niets meer te melden, maar door de verbinding met hun even te voelen kon ik ook even verbinden met mezelf. Waren zij okay, dan voelde ik me ook okay. Ik stond toen niet op mijn eigen benen, volgens de psycholoog die ik destijds sprak. Ze adviseerde me om te beginnen met een weekend met niemand af te spreken en ook niet naar huis te bellen. Door de stilte op te zoeken, vind je jezelf. Ik voelde een soort van paniek alleen al bij de gedachte. Een heel weekend met mezelf door brengen; hoe kwam ik dat door? Zo’n weekend verliep natuurlijk tergend langzaam, ik stortte me op oneindig veel huishoudelijke klusjes, boodschapjes doen, winkelen en alles wat me maar bezig hield. Iedere zondagavond was ik opgelucht dat er weer een werkweek aankwam. Iedere zondag was ik ook opnieuw verbaasd dat het ontzettend meegevallen was. Waarom had ik hier zo tegen opgezien? Veiligheid, rust en tevredenheid uit jezelf halen is een rijkdom en een verworvenheid die moeilijk in woorden is uit te drukken maar essentieel is voor een goede relatie met jezelf en een ander. Zoals ik dat bij mezelf zag, zie ik dat bij mensen dit gevoel ook al lang en breed aanwezig is, alleen ligt het soms diep begraven onder lagen van angst, onzekerheid, schuld en schaamte. Toch diep in onszelf is dat veilige gevoel er, alleen zijn we soms het paadje er heen kwijt geraakt en moeten we het opnieuw leren ontdekken en durven te vertrouwen. Iedereen doet dat op zijn eigen manier in zijn eigen tempo. In ieder moment, is er de keus: open ik mezelf of sluit ik mezelf? Neem ik verantwoordelijkheid, of de schuld? Download ik de les, of ga ik er met een boogje omheen? Ga ik naar het uiterste randje van mijn comfortabel zijn, of val ik terug in veiligheid? Honoreer ik mijn intuïtie, of luister ik naar de wereld om mij heen? Miljoenen van momenten informeren ons over wie we aan het worden zijn. Het pad van integer zijn is opgebouwd uit keuzes. Wat kies jij? Je angstig voelen is een veelvoorkomend probleem. Er zijn verschillende gradaties van angstig voelen, van spanning in je schouders, een knoop in je buik, constant malende gedachten, niet kunnen slapen, een gevoel van onrust in je lijf tot het niet meer goed kunnen functioneren, het niet meer de deur uit durven, door extreme vermoeidheid, pijn in je lichaam, hyperventilatie en paniekaanvallen.
We hebben ons allemaal weleens korte of langere perioden angstig gevoeld en meestal waren die momenten terug te leiden naar gebeurtenissen waar je in je leven mee te maken kreeg. Zo help ik ook veel mensen in mijn praktijk met concrete situaties. Angst maakt je in de war en kleurt je denken. Soms helpt het om dat grote kluwen van angst uit elkaar te trekken en beetje bij beetje te ontdekken uit welke delen het is opgebouwd, wat weg kan en waar je met gericht gereedschap mee aan de slag kan. Helderheid, begrip en richting brengt vaak weer rust en kalmte waardoor mensen het gevoel hebben dat ze controle hebben en de regie weer in handen hebben. Soms is het minder concreet, is er geen aanwijsbare gebeurtenis of reden en toch is er dat angstige gevoel. "Er is niets in mijn huidige leven waar ik me zorgen over hoef te maken en toch voel ik me angstig." Vaak kun je het angstige gevoel tijdelijk wel even verminderen door bijvoorbeeld ademhalingstechnieken, het veranderen van gedachten en oefeningen die je aarden of door afleiding te zoeken. Maar na een tijdje wordt je weer geconfronteerd met dat nare onrustige gevoel in je lijf en hoofd. Wanneer dit gebeurt, moeten we wat dieper graven. De meeste van ons hebben goed geleerd hoe je onplezierig gevoelens zoals, verdriet, boosheid, afwijzing, weg kunt drukken zodat je het niet hoeft te voelen. Veelal is dit aangeleerd gedrag dat we al in onze kindertijd hebben ontwikkeld. Onbewust kregen we de boodschap van onze ouders, leerkrachten of andere volwassenen dat het lastig was wanneer we deze emoties uitten. Van het negeren, tot straffen, idioot maken of minimaliseren, we leerden dat het laten zien van deze kant van onszelf niet gewaardeerd werd en dus leerden we onze lichaam aan te spannen, even de adem in te houden om vervolgens deze emoties in plaats van naar buiten naar binnen te laten gaan. Wanneer we dit maar lang genoeg doen, wordt het vanzelf een gewoonte en merken we deze onplezierige emoties ook niet meer op omdat ze meteen als een soort van automatisme opgekropt worden in ons zelf. Maar omdat we deze emoties niet meer waarnemen wil dat niet zeggen dat ze er niet zijn. Deze emoties zijn energieën van verschillende frequenties die diep opgeslagen liggen in ons hoofd en lichaam. Het zorgt onbewust voor een gevoel van alertheid in onszelf. Je kan je letterlijk vol voelen, een druk of spanning voelen in je lijf. Dit gevoel van alertheid het gevoel van angst dat in verschillende gradaties naar de oppervlakte komt. Hoe meer emoties we onderdrukken hoe onrustiger en angstiger we ons voelen, alsof we diep van binnen weten dat we iets binnen houden wat graag naar buiten wil. Vaak gaan we ongemerkt afleiding zoeken, zorgen we dat we maar bezig blijven om maar niet te hoeven voelen dat we boven op een vulkaan zitten. En zo is het ook, deze gevoelige energieën willen gehoord worden! Ze vragen om aandacht. Door met deze energie stroom mee te gaan en de emotie in zijn volledigheid te uiten, registreren de hersenen dat ‘het werk’ gedaan is en kan deze energie weer gaan liggen. Het mooie van dit systeem is dat het voor de opgeslagen emoties niet uitmaakt wanneer je deze eruit laat komen en wat de aanleiding is. Alles wat je kwijt kunt door bijvoorbeeld die ene huil-film weer eens te bekijken, of dat ene gevoelige liedje te luisteren; wat je raakt, ben je kwijt! Ik adviseer dus ook om regelmatig die emmer met opgeslagen emoties te legen. Probeer af en toe eens stil te staan en maak ruimte om je te verbinden met je innerlijke wereld. Maak een speellijst van muziek die je raakt en vergeet ook vooral niet uiting en vorm te geven aan boze emoties! Duik in de krantenbak en scheur ze woest in stukken, bewaar kartonnen dozen om er af en toe op te springen, zet dat ene heavy metal nummer aan terwijl je die laatste herfst bladeren in de kruiwagen smijt! Stap wat steviger door de bossen en gebruik al je opgekropte frustraties als je stokken weggooit. We zijn allemaal wel in situaties geweest waarbij we ons hart hebben gevolgd, zo’n gevoel van diep weten, je hoeft niet na te denken over wat je wilt gaan zeggen, de woorden die je jezelf hoort zeggen kloppen precies met wat voelt van binnen. Misschien kwam het er al hortend en stotend uit, maar opluchten deed het zeker, want dat doet het als je zegt wat je op je hart hebt.
De meeste onder ons herinneren zich misschien deze momenten als zeldzaam. Momenten waarin je diep geraakt werd en je niet anders kon dan jouw waarheid spreken, misschien omdat je gevoel van onrechtvaardigheid getriggerd werd, misschien omdat iets over je grens ging, misschien omdat je geraakt werd in je hart. Ik hoop dat je je ook herinnert hoe je alle aandacht had van je omgeving, hoe ook zij geraakt werden door jouw woorden, hoe de energie positief veranderde tussen jou en die ander. Het zijn vaak wel momenten die je bij blijven, maar die nog te weinig voorkomen. Je hoeft namelijk niet te wachten op die extreme situaties. Het maakt niet uit wat de situatie is, open en eerlijk vanuit je hart in relatie zijn met de ander produceert altijd het beste resultaat. Je verbinden met je hart, betekent dat je gebruik maakt van je beste GPS systeem die je ooit zult hebben. Je zult je niet gauw verloren voelen zolang je je hart volgt. Je verbinden met je hart centrum betekent niet dat je hoofd, je ratio niet belangrijk is. Het betekent dat wanneer de twee op elkaar afgestemd zijn, met elkaar verbonden zijn, ze een ‘staat van heel zijn’ creëert. En dit produceert resultaten waar niet alleen 'heel' jezelf van profiteert, maar ook je omgeving. Op de werkplek is het zijn met anderen vanuit je hart nog een relatief nieuw concept en wordt het nog aardig met aarzeling ontvangen, vooral voor diegene die nog steeds komen van het concept hoge productie - 'niet zeuren, maar doen' - 'de schouders eronder en weer verder gaan'. Met het groeiend aantal burn-outs en de hoeveelheid stress en ontevredenheid op de werkvloer beginnen steeds meer kleine bedrijven de waarde van emotionele intelligentie in te zien. Ook in winkels en restaurants komt men erachter dat het die relationele factor is waarom mensen terug komen. Het zijn juist de werknemers die hun hele mens zijn laten zien die succes hebben en wat maakt dat men zich sneller verbonden voelt. In wezen vinden we het allemaal fijn om te communiceren met iemand die ook het uiten van gevoelens in z’n repertoire heeft omdat we dan zelf ook even bij ons gevoel kunnen zijn. Het voelt vaak als een risico om gevoelens en emoties uit te nodigen op de werkvloer omdat het onmeetbare aspecten van de mens zijn. Hoe dan ook, als we het beste van mensen willen, dan moeten we ook in staat zijn om ‘alles’ wie ze zijn uit te nodigen. Om daar ruimte voor te maken en daar naar te luisteren en op te anticiperen. En niet alleen geïnteresseerd zijn in dat kleine linker stukje dat zich bevindt in hersenen. De wijsheid van het lichaam is oneindig en zo ook de mogelijkheden en kansen wanneer we het hart uitnodigen op de werkplek! Voor informatie over de workshop Van hoofd naar Hart die ik binnenkort geef in het Banyan Centrum Drenthe in Sleen (22maart, 29 maart en 5 april) klik hier. Hoe meer cliënten ik op een dag zie, hoe meer ik het gevoel heb dat ik een bepaalde zone in ga. Dat wordt ook af en toe bevestigt door mijn man die mij dan later vertelt dat wanneer ik tussentijds even theewater opzet in de keuken, hij mij maar ‘eventjes laat’. Hij voelt dan aan dat ik ergens anders ben. En dat gevoel klopt ook, ik vind het zelf een heerlijk gevoel. Mijn sessies houden niet op omdat het uur voorbij is, ik ben weliswaar niet meer zo met de inhoud van de sessie bezig, maar nog wel met de energie en gevoel die een sessie met zich meebrengt.
Je een uur lang verbinden met de ander, de emoties voelen en volgen. De verschillende energetische verschuivingen zelf voelen, is als het ware in de huid kruipen van de ander. Daardoor de ander ervaren in puurheid, zonder oordeel, maar vanuit hart en verbinding is iets dat niet stopt na 60 minuten. Het is ook zeker niet iets dat ik als iets vanzelfsprekends ervaar maar als een eer waar ik ieder uur weer opnieuw weer dankbaar voor ben. Van de week kwam ik ook even binnen en vroeg Pat of ik de nieuwe kast op de slaapkamer aan de linker of rechter muur wilde. Ik merk dat dat moeilijk switchen is, alsof ik ergens uit moet en iets anders in mijn brein moet ‘aanzetten’. Om er vanaf te zijn zei ik zoiets als: “Kijk jij maar, en als je er niet uitkomt dan kijken we er straks wel even naar.” Misschien herken je het zelfde gevoel wel. Je bent bijvoorbeeld bezig met een lijst te maken van het een of ander, flink aan het brainstormen, herinneren, opsommen, je gaat in je hoofd al je gemaakte categorieën langs, en dan gaat de telefoon… je beste vriendin wil even je luisterend oor en gek genoeg voelt het als storend, dat gevoel van “nu even niet”, terwijl je weet dat je vriendin je altijd kan bellen voor wat dan ook. Dit heeft te maken met je hersenen en de activiteit die plaatsvindt in de twee verschillende delen van je brein. Het onderzoekend werk van onder andere Iain McGilchrist en Bonnie Badenoch helpt bij het begrijpen wat er gebeurt in onze hersenen. Dat we twee verschillende hersenhelften hebben is ons wel bekend, vooral sinds de jaren 60 en 70 toen de eerste hersenoperaties plaats vonden kregen de verschillende functies van de twee hersenhelften veel aandacht. Er werd de indruk gewekt alsof beide delen van elkaar zijn gescheiden en onafhankelijk van elkaar zouden opereren. Links gebruik je voor taal en rechts voor emotie, links voor het rekenen en rechts voor je verbeeldingskracht. Men is er nu achter dat het een stuk complexer is. Het is niet waar dat je voor redenatie alleen maar je linkerhersenhelft gebruikt en voor emotie alleen je rechterhersenhelft. Je hebt beide nodig, taal gebeurt zowel in links als in rechts, de hersenhelften werken samen en vullen elkaar aan. Het kan wel zo zijn dat je voor bepaalde activiteiten meer een beroep doet op links of op rechts. En dat heeft dan invloed op hoe je de wereld om je heen beleeft. De verschillende hersenhelften geven ons als het ware twee verschillende versies van de wereld. We creëren en beleven een warme, levendige wereld vanuit rechts en de wereld voelt killer en sterieler aan vanuit links. Dat klopt ook omdat de linkerhersenhelft dat wat er in de rechter hersenhelft binnenkomt als het ware moet stil zetten. Dit ‘bevriezen’ is nodig om het vervolgens om te zetten in categorieën, orde, patronen, handelingen. De linker hersenhelft is ontworpen om vooral automatisch te werk te gaan. Deze hersenhelft waardeert termen als het is òf dit, òf dat. Het is of goed of slecht. Dit maakt de informatie simpeler om te verwerken en op te slaan. Onze rechterhersenhelft is ontworpen om in het hier en nu te zijn. Verbonden met de levende dynamische wereld om ons heen. Het is ontworpen om aandacht te hebben voor relaties, voor dat wat er in het hier-en-nu tussen jou en mij gebeurt. Het heeft een veel openere houding dan de linkerhersenhelft. Het is okay met het gevoel van ‘niet weten’. Het is ontworpen om om te gaan met wat het ook is dat zich ontvouwt. Het waardeert termen als het kan dit zijn, maar ook dat. Het kan verschillende ideeën en meningen naast elkaar leggen en met elkaar vergelijken. Het is dit rechter deel van je hersenen dat actief wordt wanneer je je verbonden voelt met de natuur of wanneer je je huisdier aait. Het is niet zo dat de de ene hersenhelft beter is dan de ander, we hebben ze allebei nodig om de wereld om ons heen te begrijpen en te organiseren. Hoe we onze hersenen inzetten bepaald hoe de hersenen zich ontwikkelen en eruit zien. Ik kan me voorstellen de hersenen van Mozart er heel anders hebben uitgezien dan die van Pythagoras.Hersenen zijn plastisch, vormbaar en kunnen veranderen. Dat maakt het mogelijk dat je bijvoorbeeld nieuwe levenspatronen kunt ontwikkelen. Er zijn geluiden dat onze maatschappij een groeiend beroep doet op onze linkerhersenhelft. School is hier een goed voorbeeld van als je er over nadenkt. Ik vraag me dan ook af of er misschien een link te leggen valt tussen de het groeiende gevoel van individualiteit en het je niet meer verbonden voelen met de wereld en het groeiend gevoel van angst en bezorgdheid. Angst en stress activeren namelijk de linkerhersenhelft, daar waar er geen ‘wij’ gevoel is, daar waar het geïsoleerd en steriel voelt. Zo kun je temidden van je vrienden op een feestje je toch behoorlijk alleen voelen als je op dat moment de wereld beleeft vanuit je linkerhersenhelft. Het verklaart ook waarom velen van ons het heerlijk vinden om in de natuur te zijn, deel uitmaken van de levende wereld om je heen. Het in relatie zijn met de elementen van de natuur doe je met je rechterhersenhelft. Het is fijn te weten waarom je je voelt zoals je je voelt en te weten wat je kunt doen om het te veranderen. Mocht de telefoon nu weer es gaan en jij bent nog niet in je relationele stukje van je brein. Zeg dan even tegen diegene aan de andere kant - Is het goed dat ik je zo even terug bel? Het helpt om dan bijvoorbeeld even met de de hond of kat te kroelen, even de tuin in te lopen of om even je plantjes water te geven, kortom om dat te doen dat je verbind met je rechter hersenhelft. Dus de volgende keer als ik weer in mijn ‘zone’ zit temidden van mijn praktijk sessies in mijn en Pat vraagt of ik nog iets heb voor op het boodschappen lijstje, kan ik rustig zeggen “Schat, ik zit nog even in mijn rechterhersenhelft!” Spreekt dit je aan en zou je wel meer willen weten over hoe je je brein kunt inzetten om je blijer te voelen dan is misschien de workshop ‘Blij zijn begint in je brein’ wel iets voor jou. Kijk op www,praktijkmarit.nl voor meer informatie Deze kerstvakantie nemen we de trein naar Amsterdam. Het is druk en mensen zijn uitgelaten. Ik vraag me af of dat te maken heeft met het vakantie gevoel en of de andere mensen net als wij op weg zijn naar een leuke activiteit of ‘place to be.’ Ik vind het prettig en het sluit naadloos aan bij mijn eigen gevoel.
Als snel gaat mijn aandacht naar de verhalen van de mede passagiers. Tussen alle feestverslagen en uitbundigheid zitten ook andere gesprekken. Meer ingetogen maar toch ook niet geheel privé. Ik verwonder me over het volume waar mensen mee praten, dat iedereen mee kan luisteren lijkt voor velen geen probleem te zijn. Het stoort me niet, in tegendeel, ik vind verhalen en interacties juist fascinerend en een plezierige manier van onder de mensen te zijn. Ik volg een gesprek van twee mannen. “Ik wil het nog even aankijken op mijn werk, niet alle dagen zijn vervelend en ik heb leuke collega’s”. “Je wilt er nog energie in steken?” zegt de ander. “Ja, ik ben nog niet klaar voor een andere baan”. “Ik zou er geen energie meer in steken, als ik jou was, je bent al zo lang niet happy op je werk”. Je vind op een andere plek ook wel weer leuke collega’s”. Het is even stil, maat ik voel dat het gesprek nog niet afgelopen is. “Ik heb nu gewoon niet de energie om me te bewijzen op een andere plek”. “Okay, snap ik, maar ik kreeg juist heel veel energie toen ik van baan veranderde, dat kan ook weet je”. “Hm, ja heh..” De man knikt bevestigend,maar zijn lichaamstaal lijkt iets anders te willen zeggen en het blijft stil. Het complete verhaal zal ik niet horen, het gesprek gaat na een tijdje over op een ander onderwerp. Jammer denk ik, niet voor het verhaal maar vooral voor de ervaring van de man die een poging deed zijn verhaal te vertellen. Het is belangrijk mensen te ontmoeten waar zij zijn, niet waar wij willen dat ze zijn. Er is een neiging, in velen van ons, om de ervaringen van mensen een ander karakter te geven. Juist wanneer mensen zelf erkennen even moeilijk te zitten, voelen wij een druk om deze energie te veranderen. Jij vertelt dat je je niet zo goed voelt, zij vertellen je alle redenen waarom je je juist goed zou moeten voelen. Jij vertelt hen dat je voelt dat je in moeilijke omstandigheden verkeert, zij vertellen jou wat zij denken dat je zou moeten doen om dingen gemakkelijker te laten gaan. Jij vertelt ze dat je een plan hebt om iets te gaan doen, zij bieden jou een ander plan aan. Er zit zeker waarde in het meedenken met iemand en het aanbieden van advies vooral als er om gevraagd wordt. Wat zou jij doen? Hoe denk jij hierover? Heb jij dit weleens meegemaakt? Maar in de meeste gevallen maken onze ongevraagde adviezen het alleen maar erger. We willen de ander helpen, maar we geven de ander iets anders, iets extra’s om zich over te buigen. De verschuiving in energie wordt misschien niet bewust begrepen, maar wel gevoeld. Als je niet erkend wordt in je beleving of ervaring is het niet zo gek te denken: Oh, ik mag me niet zo voelen. Dat was dus geen goed plan van mij. Wat ik nu voel is niet normaal, het zal wel aan mij liggen. Wanneer we kunnen luisteren naar de beleving en ervaring van een ander en ons daarbij aansluiten, ontstaat er een ruimte waarin de ander mag zijn zo als hij of zij op dat moment is. Een simpele bevestiging lucht al op. “Ik hoor dat je er over na hebt gedacht”, “Ik zie dat je het geen gemakkelijke beslissing vindt” Je maakt ruimte voor de ander om nog meer te vertellen. Het is vaak verhelderend om je eigen gedachten en gevoelens hardop uit te spreken en jezelf iets te horen te zeggen. En als de ander deze gedachten en gevoelens accepteert dan kan ik ze zelf ook beter accepteren. Alleen al door acceptatie op deze manier kan er zoveel verschuiven in hoe we ons voelen. Het is veel aannemelijker dat we een stap vooruit kunnen maken als iemand zijn respons fine-tuned met waar wij zijn op dat moment, zonder ook maar moeite te doen om iets anders te willen uitdrukken. We hoeven namelijk niet gered te worden, we vallen niet zo maar uit elkaar. Wat we willen is gezien en gehoord worden, het gevoel dat iemand naar ons toedraait en naast ons komt te staan, en ons gevoel, beleving en ervaring bevestigt. Dat is heeling, precies dan in dat moment; ik hoor je, ik zie je, ik respecteer jouw keuzes… Deze ontmoetingen gaan veel verder dan reageren omdat het jouw beurt is om iets te zeggen, dit is diep luisteren, en soms hoef je niets te zeggen maar is je aanwezigheid, een instemmend knikje, het naast iemand gaan staan en samen zijn al voldoende. Ik zie de mannen praten, maar ik luister niet meer. Ze hebben een veiliger onderwerp gevonden en ik vraag me af of deze man zijn verhaal nog eens af kan maken… Ken je dat gevoel van diep weten? Misschien kun je je zo wel een paar situaties herinneren waarbij je een sterk innerlijk gevoel hebt gehad en je precies wist wat je te doen stond. Een gevoel zo sterk dat het geen rationele uitleg nodig heeft. Geen twijfel, maar een gevoel van diep weten.
Als een stem die geen woorden gebruikt, die vraagt om jouw aandacht en focus. Hoe meer je je intuïtie volgt, opzoekt en verbinding mee maakt, hoe ‘wakkerder’ het wordt. Op het moment dat je je intuïtie toe laat vanuit je onderbewustzijn ben je niet meer in het emotionele stukje van je hersenen. Vandaar dat men vaak een gevoel van helderheid ervaart, een breder perspectief, alsof ineens alle antwoorden tot je komen. Er is ook vaak een gevoel van perfecte timing. Je bent op de juiste plaats op de juiste tijd, soms ook met de juiste mensen om je heen. Dit heeft te maken met de diepe verlangens die geworteld zijn in je onderbewustzijn. Op het moment dat jij je onderbewuste verlangens in lijn brengt met je bewuste intenties begint de energie te stromen. Men gebruikt het populaire woord ‘flow’ er vaak voor, dingen gaan ineens gemakkelijk, het voelt als een opeenstapeling van toevalligheden. Wat er gebeurt is dat er synchroniciteit plaats vind tussen je onderbewustzijn en je bewustzijn en je los bent van emoties en gedachten. In je bewuste wereld, vormen emoties en gedachten vaak blokkades en vertroebelen vaak je perspectief en oordeel. Wanneer je onderbewustzijn (dat wat je niet weet) in lijn is met je bewustzijn (dat wat je weet) ben je in het moment en zie je je de dingen zoals je ze behoort te zien. Vanuit deze plek is het makkelijker betere keuzes te maken omdat je meer informatie tot je beschikking hebt en je ongekleurd er naar kan kijken. Ik kan me voorstellen dat er iets in je is dat nu zonder woorden aanvoelt dat jij dit misschien ook zo beleefd, maar dat op het moment dat je je gedachten en je ratio gebruikt je gaat twijfelen omdat je er ‘niet meer bij kan’. Herkenbaar? Parkeer het lekker en lees nog even verder, soms moet je niet alles met je hoofd willen uitleggen maar gewoon je intuïtie volgen zoals ik dat ook heb gedaan in 2015. Mijn man en ik woonden al 10 jaar met onze hond in Nieuw Zeeland, en keer op keer voelden we een innerlijke drang om te gaan reizen, om meer van de wereld te gaan zien. Hetzelfde sterke gevoel dat ons ook in 2006 naar dit prachtige eiland in de stille oceaan had doen emigreren. Hoe meer wij ons open stelde voor dit sterke gevoel om een nieuw leven op te bouwen in een paradijselijk land, hoe gemakkelijker en logischer het voelde, los van angst, geen twijfel maar iets riep ons als het ware. En zo ook nu was er dezelfde drang om alles ‘op te pakken’ in het wonderschone Nieuw Zeeland en ‘gewoon’ te gaan. Het heeft wel enige tijd geduurd voordat we echt de stap gezet hebben. Er moest een financieel plan komen natuurlijk en veel georganiseerd worden. En er waren momenten waarbij we het contact met ons diep weten even kwijt waren en we naar het plan keken vanuit onze ratio. Dan komen de twijfels, en angsten. “Doen we er wel goed aan?” “Maar wat als, …” Ik had net een bloeiende praktijk aan huis, was fulltime aan het werk met het begeleiden en ondersteunen van mensen. Dit was toch mijn droom? Dit was toch mijn roeping? Dit had mijn intuïtie mij toch jaren geleden ingegeven? Nu opgeven, dat kan toch niet? En toch iedere keer opnieuw als ik een beetje ruimte om deze vragen visualiseerde en deze angsten en twijfels accepteerde, er niet tegen vocht, kon ik ook openen naar wat er onder deze vragen zat en daar was dan altijd weer dat stemmetje zonder woorden, een groot gevoel van vertrouwen dat zo sterk voelde alsof of ik er letterlijk tegen aan mocht leunen. Ik kende dit gevoel en ik wilde het weten, kan ik er echt op leunen? Nadat we alles in Nieuw Zeeland verkocht hadden zijn we naar Nederland vertrokken, hebben een camper gekocht en zijn intuïtief gaan reizen. Anderhalf jaar hebben we niets anders gedaan dan onze impulsen gevolgt, als het ergens leuk was bleven we er kamperen, soms meer dan 5 maanden lang, soms reisden we maar 10 kilometer verder en hadden we weer zo’n schitterende plek in de natuur gevonden dat we vervolgens daar ons ‘huis maakten’ voor een paar weken. De eerste 7 maanden dacht ik: “Dit is het, dit is het leven, nooit wil ik meer anders!” De vrijheid, de ruimte, het letterlijk door de ruimte reizen maakte dat er ook ruimte in mijzelf ontstond. Het verbaasde ons dat we al zo lang in zo’n kleine ruimte konden leven zonder problemen. Verwachtte irritaties en ongemakken bleven uit, en de enige verklaring hiervoor die overeenkwam met ons gevoel was dat we door het reizen ook veel innerlijke ruimte creëerden. We vonden het beide een eye-opener te ontdekken wat een ruimte er ontstaat wanneer er geen zorgen en verplichtingen zijn. Zonder huis, vaste lasten en baan wordt alles een stuk overzichtelijker. Als je nergens hoeft te zijn, geen verplichtingen hebt, behalve af en toe tanken en je boodschapjes te organiseren blijft er veel ruimte in jezelf over. En dan kan je ook zoveel meer hebben, niks is teveel, je leeft en laat leven. Toch kwam dat stemmetje dat gevoel van diep van binnen weer terug, ik was er niet zo blij mee moet ik zeggen, ik werd onrustig, mijn innerlijk ruimte voelde niet meer ruim maar werd gevuld met vragen en twijfels. Hoe meer ik mij verzette hoe onrustiger ik werd. Ik droomde over mijn klanten, over het werk in mijn praktijk waar ik zo van genoot. Meer en meer was ik niet meer in het nu, maar in het verleden of in de toekomst. Kan ik het straks nog wel? Straks verleer ik het! Hoe zou het zijn als ik het begeleiden van mensen weer op zou pakken? Hoe zou dat voelen? Beetje bij beetje durfde ik weer een beetje te leunen tegen dit gevoel, het door te laten komen, het uit te spreken tegen mijn man en later ook tegen anderen. Hoe meer ik dat deed hoe meer er zich situaties voordeden die mij nog meer sterkten in wat mij te doen stond. Ex-klanten namen per email contact op, vertelden me wat ik voor hun heb betekent, of hadden een hulpvraag. Mijn ouders kondigden aan dat ze onze hulp in september nodig hadden om te gaan verhuizen. Toen ik wist dat wij dus een aantal maanden in Nederland zouden zijn, kon ik het niet meer onderdrukken; “Dan ga ik ook een training ontwikkelen, dan wil ik weer met mensen werken.” Ik weet nog goed dat mijn man zei: “Jij bent gewoon een completer mens als je zo bezig bent met het ontwikkelen van de Encounter Training, ik denk dat je je gevoel moet volgen maar er dan ook helemaal voor moet gaan.” De sluizen gingen toen pas echt open, toestemming te horen, regelrecht uit het hart van de liefde van mijn leven was het laatste zetje dat ik nodig had en het ging stromen… Via een vriendin kwam ik in aanraking met het Banyan Centrum Drenthe in Sleen, er was meteen een klik en een bevestiging dat daar een plek voor mijn praktijk zou zijn en mensen die mij willen helpen mijn activiteiten te laten groeien. Eenmaal in Nederland, terug in mijn geboorte plaats om mijn ouders te helpen - nog niet direct een eigen huis - krijgen we een aanbieding om op een huis te passen voor een aantal maanden omdat de eigenaren een aantal maanden op reis gaan. Het huis is niet alleen prachtig maar tot mijn grote verbazing vind ik iets in de tuin wat mij diep raakt. Een prachtige praktijk ruimte met twee stoelen tegenover elkaar… Mijn hoofd was bang dat zo’n lange reis en pauze een negatieve invloed zou hebben op mijn kwaliteit als therapeut. Het tegenovergestelde heeft zich gemanifesteerd en mij nogmaals laten zien hoe belangrijk het voor mij is geweest mijn diepe weten te volgen, ook als dat afwijkt van het traditionele plan. Mijn invoelen en aanvoelen, mijn therapeutische capaciteit en energie is nog nooit zo groot geweest en groeit nog steeds want ik leun nog steeds tegen dat stemmetje aan. Die wijst mij de weg en ik heb het al die tijd geweten… Deze blog doet me denken aan de extra dikke december magazine edities die je nu ziet liggen in de schappen. Extra lang en met een bijzonder tintje. Normaal zou ik niet zo over mijzelf schrijven, maar het einde van het jaar is een bijzondere tijd. Een tijd van bezinning, van terug kijken en je laten raken, een tijd om je dankbaarheid te uiten naar de mensen om je heen. Zoals ik intens dankbaar ben voor iedereen die op mijn pad is gekomen, die mij vertrouwd en in mij gelooft. Met een heel vers jaar voor de boeg hoop ik dat deze blog jou raakt en inspireert, dat jij ook ruimte kan maken en jouw innerlijke stem kan laten spreken. Ik wens jou heel veel ruimte, luister plezier en en inzicht toe voor nu en in het nieuwe jaar! Fijne feestdagen, Namasté, Marit Spreekt je dit aan? Zaterdag 10 december geef ik de workshop Versterk je intuitie, het lichaam spreekt (9:30 -13:00 in het Banyan Centrum Drenthe in Sleen). Wel even aanmelden. Klik hier voor meer informatieen aanmelden. Er zijn soms tijden dat er veel in je leven verandert, soms zijn dit bewuste keuzes en soms komen veranderingen in je leven zonder dat je er om hebt gevraagd en kun je er niet om heen. Hoe het ook zij, in tijden van verandering worden we allemaal reizigers in nieuw terrein, vaak uit onze comfort zones, vaak weg van het bekende pad en niet wetend.
Of het nu een scheiding is, een verandering van baan, je wordt vader of moeder, je partner is plotseling ernstig ziek geworden, een verhuizing, je bent op een punt aangekomen waar er nieuwe onbekende wegen voor je liggen. Zou er niet een potentie van groei in zitten dan zou het ons niet aantrekken, en zou er niet een potentie van moeilijkheid in zitten dan zouden we er ook niet bij tijden aan twijfelen. Nieuwe ontwikkelingen gaan vaak niet zonder een slag of stoot, maar als het gemakkelijk zou gaan is het waarschijnlijk geen nieuwe ontwikkeling. Dus we zetten twee stappen vooruit en nemen er eentje terug, we gaan een beetje naar rechts, en een beetje naar links, we stoppen en kijken om ons heen. “Hmm, het voelt vreemd, onbekend, maar tegelijkertijd voel je ook: “Er is iets in beweging!” Misschien is er zelfs een tijd van flow, een gevoel van overwinning die in ons ontwaakt en kijken we vol trots terug naar het punt waar we vandaan gekomen zijn. En dan zijn er ook de veranderingen die als we erop terug kijken stappen zijn geweest die ons even flink afgeleid hebben en die we niet graag herhalen. Het hoort er allemaal bij. Verandering is een opeenstapeling van verschillende elementen, maar wat vooral de boventoon voert is dat je in beweging bent, je volgt je innerlijke kompas, je geeft gehoor aan dat wat goed voelt ook al is het misschien moeilijk; je leeft! Niets in ons leven is permanent aanwezig behalve verandering, verandering is het enige constante en op het moment dat we dit herkennen en we ons er niet tegen verzetten gaat verandering anders voelen en wordt het een andere ervaring. Niet perse gemakkelijker maar wel een bewuster proces waarbij het stukje acceptatie voor meer rust in het veranderingsproces zorgt. Verandering en het binnen gaan van een nieuw terrein brengt vaak tal van vragen met zich mee. We krijgen met deze vragen te maken als we keuzes moeten of kunnen maken. Soms weten we niet hoe hoe iets zal verlopen, het ‘niet weten’ is een aspect dat vaak gepaard gaat met nieuwe ontwikkelingen en niet iedereen tolereert het ‘niet weten’ even goed. Soms veroorzaakt het ‘niet weten’ zoveel tumult dat men overhaaste beslissingen maakt om maar af te zijn van de chaos en verwarring. De enige manier om te groeien en vooruit te komen wat de situatie ook is, is de stap te zetten om dat wat bekend is achter je te laten en even het terrein van ‘niet weten’ binnen te gaan. Gevoelens van angst en onzekerheid zijn normaal. “Wat gaat dit met mij doen?” “Kan ik het wel aan?” Een wankel gevoel van zelfvertrouwen zijn seintjes dat je je ‘oude’ zelf aan het ontwikkelen bent. Wederom het erkennen van deze gevoelens en ze te benoemen en ze niet meer waarde geven dan gevoelens die horen bij dit proces zal je helpen. Durf je over te geven aan het leven van veranderingen. Het accepteren dat niets hetzelfde blijft en niet te veel vast te klampen aan dat wat bekend en vertrouwd voelt zorgt dat je vooruit komt in het leven. Situaties zelf scheppen waarbij je terug kunt kijken en denkt: “Nou, dat heb ik toch heel goed gedaan en ik ben er sterker van geworden” Hieronder een aantal gouden tips om in je gereedschapskist te stoppen tijdens zo’n veranderingen proces:
Recentelijk zei iemand tegen me: “Bij mij voelt het soms een en al chaos van binnen, dat is zeker wel te merken ook? ...en ik dacht: Helemaal goed, je bent aan het veranderen, je bent aan het groeien!
Sommige perioden van groei zijn zo verwarrend dat we niet eens herkennen dat we groeien. Herinner je de pubertijd? Niet bepaald een periode van orde en regelmaat, niet zo gek ook, er was groei gaande op zoveel fronten! Vaak als we in transitie zijn, als we 'uit onze oude jas gegroeid zijn, maar nog geen nieuwe hebben gevonden’, voelen we ons in de war, huilerig en misschien wel vijandig, boos, hysterisch of depressief. Je hoofd voelt vol, je begint dingen te vergeten, er kan niet veel meer bij. Je realiseert je dit niet totdat je iets leest of iemand vertelt je dat je eigenlijk in midden in een veranderingsproces zit. Je bent eigenlijk al bezig te veranderen in iets groter dan je daarvoor was. Je opent naar stukjes in jezelf die voorheen misschien onderdrukt waren. Wanneer we groeien lijkt het net alsof het kleine zaadje het gewicht en de traagheid van de aarde moet voelen om van hieruit zijn jas te breken en te groeien in een plant. Dit gaat vaak gepaard met gevoelens die alles behalve prettig zijn en het meest onplezierig is het gevoel dat je niet te weet wat er aan de hand is… Deze soms lange periodes wanneer iets in onszelf aan het wachten is, voelt alsof iets in ons adem inhoudt. Onzeker over wat de volgende stap zou zijn… En dan komt het moment dat je jezelf kunt ‘betrappen’ in zo’n periode van verwarring en chaos, en realiseer je dat je je eigenlijk aan het voorbereiden bent op een nieuwe fase in je leven, een nieuw stukje van je wie je echt bent staat op het punt van doorbreken... Kort geleden vergezelde ik mijn moeder naar het ziekenhuis. Ze had een controle afspraak bij de chirurg en net als velen anderen in Straat 8 namen we plaats in de wachtkamer. Het is opvallend druk en de schermpjes op de hangende TV’s geven aan dat sommige artsen 25 minuten uitlopen. Een goede oefening in het je overgeven aan de tijd; die gaat wel door.
Mam en ik zijn vandaag ook wel een beetje uitgepraat merk ik en we kijken beide tevreden om ons heen. Het TV schermpje legt in een aardige animatie het een en ander uit over veelvoorkomende bot breuken, maar ook het weer en dan weer de wachttijden komen afwisselend voorbij. Er wordt hier en daar zachtjes gepraat, maar er wordt vooral veel gestaard in de verte, of naar een ander als die even ergens anders kijkt, binnenkomende tekst berichtjes worden gecheckt en vol verwachting wordt er gekeken naar de verschillende deuren die nu en dan weer opengaan. Het is voornamelijk stil en de sfeer is verwachtingsvol, niet wetend. Dan opent er een van de deuren en de assistente van de chirurg roept meneer Bos op om te komen. Twee mannen komen in beweging! Een jonge meneer staat al snel naast de assistente en een man op leeftijd komt er ook aan. De assistente even kort verward zegt vervolgens met een lachend gezicht: “Meneer Bos uit 1934 wordt verwacht.” Luid gelach klinkt uit de wachtkamer, oogcontact alom, er wordt wat gemompeld wat ik niet kan verstaan, maar het voelt alsof iedereen even verwoordt hoe hilarisch, grappig en toevallig dit is. Heerlijk wat een verschil in energie! Wat een ontlading, het breken van al deze gezichten, het zachter worden van de energie in de kamer, herkenning; ik lach en jij lacht - we zijn hetzelfde, en eigenlijk wil ik wel meer van dit! De kracht van emotie! Of we nu een ander zien lachen of huilen, emotie raakt en wij reageren daarop met onze onze eigen emoties, het ontlaadt, het verbroedert en verbindt, zonder dat we daar over na hoeven denken. De jonge meneer de Bos is weer gaan zitten en er zijn mensen die nog even een paar grappige opmerkingen maken, het lijkt wel of ze het moment van ontlading en het zich verbonden voelen nog even vast willen houden. En dan is ook dit moment weer voorbij, zachtjes verdwijnen de glimlachen, sommige mensen slaken een diepe zucht… We kennen de wereld om ons heen alleen maar door de persoonlijke relatie die we met de wereld hebben. Is dat wat we waarnemen de werkelijkheid? Of is het gekleurd door de hoe we willen dat het is, gekleurd door onze eigen manipulaties en sabotages? Als ons beeld van de werkelijkheid troebel is, zit ons hoofd vol met misvattingen, illusies en foute veronderstellingen en wordt het moeilijk te bepalen wat nu een juiste beslissing is. Onze kijk op werkelijkheid kun je vergelijken met een landkaart waarmee we het terrein van het leven bewandelen. Klopt de kaart met de werkelijkheid dan weet je waar je bent, en als je weet waar je heen wilt krijg je over het algemeen een goed gevoel hoe je daar kunt komen. Maar als de kaart niet klopt, voelen we ons verloren en verdwaald. Om de wereld om ons heen goed te begrijpen moet we niet alleen deze wereld onderzoeken maar ook de onderzoeker zelf. Jezelf onder de loep nemen; het herkennen en begrijpen van patronen in ons denken, voelen en handelen is zeker geen gemakkelijk pad zonder bloed, zweet en tranen. Niet zo gek dat we maar wat handig geworden deze te vermijden. We worden niet geboren met kant en klare kaarten. We moeten de kaarten om te navigeren door het leven zelf maken en constant bijstellen en aanpassen. Een van de manieren om te kijken of de kaart nog accuraat is, is het open te stellen voor groter publiek. Wil je er zeker van zijn dat je niet in gesloten systeem leeft zoals bijvoorbeeld onder een glazen stolp, waarin je constant je eigen adem inademt, meer en meer vatbaar voor illusies, dan moet je je kaart af en toe openstellen voor een ander. Vaak doen we het tegenovergestelde. Tegen onze kinderen zeggen we: “Haal het niet in je hoofd me tegen te spreken, ik ben je vader (of moeder)”. Tegen je partner zeg je: “laten we elkaar vooral niet willen veranderen”, ik blijf wie ik ben en jij blijft wie jij bent”. Tegen onze werknemers maken we duidelijk dat te veel kritiek hebben op het systeem weleens je baan kan kosten. Het kan zo subtiel zijn, vind je ook niet? De manieren waarop we de werkelijkheid vermijden. Ik betrap me er zelf op dat ik positiviteit en perfectie gebruik als dekmantel zodat ik verwarrende, chaotische en teleurstellende plekken die oncomfortabel voelen kan vermijden. Natuurlijk, er is plaats voor positiviteit en je focussen op tevreden resultaat, maar als we niet kunnen leven in het oncomfortabele, dan zijn we ook niet echt hier! We kunnen niet hier zijn en alleen maar verschijnen voor een gedeelte van het echte leven, toch? |
Archief
February 2020
|