Van hoofd naar hart

Een groot gedeelte van mijn werk is mensen helpen de weg terug te vinden naar hun gevoel en lichaam; van hoofd naar hart. Veel mensen komen met depressieve klachten, gevoelens van angst en paniek. Ze ervaren hun hoofd als een ruimte die onder grote druk staat, kunnen zich niet meer ontspannen en een steeds toenemender onrust houdt hen wakker. 


Doordat mensen in verschillende gradaties en hevigheid zijn afgescheiden zijn van hun gevoel zijn ze daardoor ook afgescheiden van hun levendigheid. Sombere gedachten en negatieve overtuigingen nemen meer en meer ruimte in beslag. Dat wat je met je hart doet, lekker genieten, plezier beleven, daar waar je schoonheid en harmonie ervaart wordt lastiger als we ons er van afscheiden.


Handelingen als werk, klusjes en activiteiten worden dwangmatig en krijgen een gevoel van automatisme. Het gevoel, of anders gezegd het leven is er uit. We voelen ons minder robuust en steeds onzekerder. Beslissingen maken wordt al snel een stuk ingewikkelder als we niet verbonden zijn met ons gevoel, ons kompas.


We hebben het lichaam nodig om ons stabiliteit te verschaffen. Wanneer we verbonden zijn met ons lichaam zijn we verbonden met onze fundering, onze wortels. Hier huist onze ziel, onze innerlijke waarheid en wijsheid. Van hieruit krijgen we een gevoel van helderheid, rust en richting. Hier aarden we, komen we ‘thuis’ en leggen we de basis die we nodig hebben om dat wat ons overkomt te ervaren, te filteren en betekenis te geven.


Hoewel onze fundering van nature groeit en steviger wordt, zijn we in grote mate ook afhankelijk van de omgeving waarin we opgroeien. In wat voor bodem liggen de wortels, en wat hebben deze te verduren gehad? Voelt de bodem tevreden en veilig, gastvrij en is er ruimte om te groeien?  Hoe veiliger de emotionele en fysieke omgeving is waarin we opgroeien, hoe plezieriger het is om met ons zelf te zijn en in verbinding te zijn met dat wat er in ons omgaat. 


Als onze fundering niet veilig voelt, als ons lichaam onrust en angst registreert keren we ons hier van af. Als we iets traumatisch hebben meegemaakt herinnert het lichaam zich het trauma en produceert het een gevoel van onrust en spanning. Als we niet weten hoe we deze gevoelens kunnen reguleren voelt ons innerlijk huis niet veilig en richten we onze aandacht op iets buiten onszelf. Intussen neemt de frequentie van deze onrustige gevoelens toe, want het krijgt niet de aandacht die het vraagt.


Als spanning te hoog oploopt worden er op een gegeven moment voortdurend stresshormonen (adrenaline) aangemaakt die instinctieve reacties van vluchten of vechten in gang zetten. Het lichaam schakelt hierdoor over op een overlevingsstand. Alle beschikbare energie in ons wordt naar de hogere regionen van ons lichaam gestuurd. 


Zowel lichamelijk als psychisch raken we uit balans. Een drukkend gevoel in het hoofd, beklemmend gevoel op de borst, hoge ademhaling, hartkloppingen, duizeligheid, niet zeker op de benen en vaak enorme vermoeidheid.


Normaal circuleert energie door ons lichaam. Opwaartse energie, zoals de energie van gevoelens vraagt de aandacht van het bewustzijn. Bij neerwaartse energie hoeft ons bewustzijn hoeft niet in actie te komen. Neerwaartse energie helpt ons aarden en gronden, het kalmeert ons en maakt rustig. Gevoelens van onrust en angst hebben een opwaartse richting, er zou namelijk gevaar kunnen zijn dat om actie vraagt. Wanneer het gevaar geweken is circuleert de energie weer op de normale manier. 


Als het lichaam te lange tijd rusteloos en gespannen voelt raakt ons bewustzijn gefixeerd op dit gevoel, het wil dit gevoel niet loslaten. De energie blijft dus in die hogere regionen. Iets vraagt onze aandacht, we raken overgevoelig. Het minste of geringste is teveel en zorgt voor stress of paniek. Het is alsof je met een volle emmer loopt; kleine prikkels kunnen al zorgen dat de emmer overstroomd.


De weg terug naar het hart is noodzakelijk om weer in balans te komen. Een plant zonder bodem kan niet leven en ook de psyche van een mens kan dat niet. Gesprekken kunnen helpen te onderzoeken hoe het met onze wortels, bodem en fundering gesteld is. Soms is er tijdelijke ondersteuning nodig, reparatie en soms is de bodem niet vruchtbaar genoeg,  leeggeroofd en toe aan nieuw grond.


Naast gesprekken is het van groot belang dat het lichaam hulp krijgt om zich weer te ‘resetten’. De circulatie van energie zal hersteld moeten worden zodat het uit die constante staat van paraatheid kan komen. Lichaamsgerichte oefeningen, ademhalingsoefening en oefeningen die verzamelde spanning kan reguleren in combinatie met gesprekstherapie is vaak een begin van de kloof tussen hoofd en hart te verkleinen. Soms heb je even ondersteuning nodig om het paadje naar lichaam en je gevoel weer te vinden en te ontdekken dat het al die tijd op jouw is blijven wachten.