Kunstmatige Communicatie

Valt het jou ook op dat het elkaar 'teksten', Whats appen of een berichtje sturen zo'n normaal verschijnsel is geworden? 

Wat is er gebeurt met het oog in oog communiceren? En wat zijn de gevolgen van deze kunstmatige manier van communicatie?

Er was een tijd dat wanneer je je wekelijkse praat sessie met je psycholoog wilde afzeggen je niet anders kon dan even te bellen. Je vriendin rekent op jouw vervoer, maar jij ziet een avond stappen toch niet zitten, wederom pak je de telefoon en vertel je haar de misschien ietwat teleurstellende boodschap. 


Vandaag de dag hebben we een scala aan mogelijkheden om iets mee te delen aan onze omgeving. Ik merk steeds meer dat mensen minder bellen en eerder even een berichtje sturen. En ik doe het zelf ook en vind het ook plezierig als ik ik van iemand een spontaan berichtje krijg. Mijn klanten laten soms ook even per bericht weten dat ze vast in het verkeer zitten en ietsje verlaat zijn. Prima, een win-win voor beide partijen. 


Een berichtje sturen heeft dus een aantal praktische voorwaarden. Soms is het simpel weg niet mogelijk om met een persoon te bellen. Soms zijn we niet in de juiste omstandigheden of omgeving om een telefoontje te plegen. Een berichtje sturen via je mobiele netwerk kan meestal gedaan worden ongeacht waar je bent of wie er dan ook om je heen aanwezig is. Tegenwoordig kijken we er niet meer van op als we mensen tijdens vergaderingen zien typen, in de trein of zelfs aan tafel in een restaurant. 


Deze praktische motivaties zijn goed te begrijpen, maar hoe zit het met de psychologische redenen om de voorkeur te geven aan het sturen van een berichtje in plaats van de persoon oog in oog te spreken of even te bellen? Vooral wanneer het gaat om het overbrengen van misschien een spijtige boodschap waarvan je weet dat de ander misschien niet op dit bericht zitten wachten.


Mensen hebben van nature een innerlijke drang om oncomfortabele situaties en gevoelens te vermijden. Hierdoor zullen we als snel de makkelijke weg opzoeken en situaties vermijden die eventuele gevoelens van schaamte, schuld en teleurstelling teweeg brengen. 
We vinden het prettiger om alles te laten zoals het is, vooral als deze situaties zich in de relationele sfeer afspelen. Hetzij tussen jou en je collega, partner of familie. We vinden het fijn om goed over onszelf te kunnen voelen en we willen onze acties graag positief kunnen verantwoorden.


Het komt voor dat mensen hun ruzies 'uitvechten' via de mobiele telefoon en elkaar berichtjes over en weer sturen terwijl ze allebei in een aparte kamer in hetzelfde huis zijn. Ik was verbaasd dit te horen en en wilde weten wat hun motiveerde zo met elkaar te communiceren. “Het voelt veiliger als ik haar gezicht niet zie en dan durf ik meer te zeggen wat me dwars zit” was het antwoord. Helaas gebeurt het ook te vaak dat relaties door middel van een tekst berichtje verbroken worden. Nog maar niet te spreken van het gepest en getreiter op media vormen zoals Facebook en andere forums. 


Ik geloof dat deze destructieve vormen van communicatie een groeiend probleem gaan worden. En wat vaak vergeten wordt is dat door deze kunstmatige manier van communiceren we de situaties verliezen waar mensen hun sociale vaardigheden kunnen oefenen. Als we te vaak en te gemakkelijk de mogelijkheid hebben een bericht te sturen, verliezen we de mogelijkheid om oog in oog  boodschappen te communiceren die we oncomfortabel vinden. We verleren deze sociale vaardigheid, verliezen het zelfvertrouwen en de vaardigheid jezelf te handhaven terwijl je uit je comfort zone stapt.

Deze inter persoonlijke vaardigheid is nooit een gemakkelijke geweest. Het is een vaardigheid die we leren door vallen en opstaan. Met zweet in je handen je werkgever slecht nieuws te vertellen en dan achteraf vaststellen dat het toch zo erg niet was en je je voor niets druk hebt gemaakt. Totaal beduusd zijn als je collega je verteld dat ze jouw kledingstijl niet passend vind voor de werkomgeving, maar het toch ook fijn vinden dat je er nu rekening mee kunt houden. 

​We leren het door het veelvuldig doen en het om ons heen te zien. Als je manager zegt, “ik moet toegeven dat ik er totaal naast zat en heb de verkeerde beslissingen heb genomen”, wanneer een ouder zich verontschuldigd en zegt: “Sorry, maar ik ben er totaal niet voor je geweest vandaag en was erg met mezelf bezig” zijn momenten die je onthoudt en die we oppikken omdat het ons een fijn gevoel geeft dat mensen de zorg en moeite nemen iets eerlijk en openhartig in ons gezicht te zeggen. 

​Het is onvermijdelijk dat wij en generaties die nog komen meer en meer blootgesteld zijn aan deze kunstmatige vorm van communiceren en on-persoonlijke manier van omgaan met elkaar.   Ouders, onderwijsgevende hebben dan ook een belangrijke rol in het creëren en simuleren van sociale situaties waar kinderen en jongeren hun sociale vaardigheden kunnen ontwikkelen. 


We hebben allemaal de verantwoordelijkheid  om ons zelf en ons bewust te zijn van ons sociale gedrag.  Om ons zelf uit te nodigen misschien een keertje vaker even uit de comfort zone te stappen en iemand persoonlijk te spreken in plaats van het sturen van een bericht. Ten slotte kun je je afvragen hoe je zelf het liefst een onplezierig of teleurstellende boodschap van iemand zou willen ontvangen.