De Paradox van Ruimte in Relatie: Jezelf blijven terwijl je verbonden bent (Deel 2)

In het eerste deel hebben we gekeken naar wat er van binnen nodig is: je eigen verlangens herkennen, omgaan met intense emoties, en jezelf blijven in liefde. Nu gaan we een stap verder: hoe pas je dit toe in je dagelijkse relaties? Hoe balanceer je tussen je eigen behoeften en die van anderen? En hoe zorg je ervoor dat jullie elkaar echt zien en begrijpen?
Het gaat om de kunst van samen zijn zonder jezelf te verliezen, en alleen zijn zonder de verbinding kwijt te raken.

De dans tussen zelfstandigheid en verbinding
Als mens hebben we twee essentiële behoeften: we willen ervaren dat we vrij en onafhankelijk zijn èn we willen ook samensmelten en verbinding.
Kunnen we onszelf ontmoeten in deze twee behoeften dan stroomt onze levensenergie. Soms lijken deze behoeften tegen elkaar in te gaan. Misschien herken je dit: je wilt tijd voor jezelf, maar je partner voelt zich afgewezen. Of je wilt samen zijn, maar dan voel je je beklemd.
De kunst is deze spanning er te laten zijn zonder dat het opgelost moet worden. Je hoeft niet te kiezen tussen onafhankelijkheid of verbinding. Beide zijn oké. Beide zijn menselijk. Beide mogen er zijn en er is ook ruimte om het tegelijkertijd er te laten zijn. Dit is overigens niet het ultieme doel op zich! Zie het meer als een vaardigheid, een kwaliteit van jullie gezamenlijke relatie waar je met je partner af en toe in mag bewegen en ervaren. OP die manier is het realistischer en zullen dat heerlijke momenten van opladen en ontladen worden.

Veel relatieproblemen ontstaan omdat mensen proberen één kant te kiezen. Ze worden óf heel onafhankelijk (en voelen zich eenzaam) óf heel afhankelijk (en verliezen zichzelf). 
In plaats of het een of het andere wordt het gemakkelijker als het beide kan; èn-èn

• Momenten van nabijheid en afstand te hebben
• Je partner te missen èn te genieten van je eigen activiteiten
• Ondersteuning te willen èn je eigen problemen op te lossen
• Ruimte voor ieders eigen ritme
• Controle èn overgave

In de praktijkruimte help ik mensen om comfort te vinden in deze spanning. Ze leren dat ze niet perfect consistent hoeven te zijn. Vandaag mag je behoefte hebben aan ruimte, morgen aan nabijheid. Dat maakt je niet wisselvallig - dat maakt je menselijk. Je partner mag dit ook en en het vraagt ook dat je innerlijk in je container in jezelf robuuster maakt dat je dit wilt en kunt verdragen. 
​
Elkaar echt zien en waarderen
Als er één ervaring is die voedt, oplaad en voor levendigheid en duurzaamheid zorgt in relaties  is het  wanneer je je echt gezien voelt voor wie je bent. Niet voor hoe succesvol je bent, of hoe goed je zorgt voor anderen, maar gewoon voor jou als persoon met je eigen gevoelens en gedachten ook als die verschillend zijn van de ander. Dit noemen we 'intersubjectiviteit' - jullie zien en waarderen elkaar als complete mensen met je eigen unieke eigenheid.  Jullie zijn beide subjecten (mensen)  en geen objecten om te gebruiken.
Dit ontstaat niet vanzelf. Het vraagt bewuste aandacht van beide kanten. Het betekent dat je:

• Oprecht geïnteresseerd bent in de ander als persoon, niet alleen in wat ze voor jou kunnen betekenen
• Ruimte maakt voor gevoelens van de ander, ook als die verschillen van de jouwe
• Waardering toont voor unieke kwaliteiten van de ander
• Zijn of haar groei en ontwikkeling ondersteunen, ook als die anders is dan jij zou kiezen, ook als dat met ongemak komt voor jezelf of in jullie relatie. 

En omgekeerd: dat jij je ook gezien en gewaardeerd voelt. Als dit uit balans is - als jij altijd geeft maar weinig ontvangt, of andersom - dan is het tijd om het gesprek aan te gaan.
Intersubjectiviteit begint met nieuwsgierigheid naar jezelf en de ander als volledig mens. In plaats van te denken dat je de ander al kent, blijf je openstaan voor wie ze worden. Mensen veranderen, groeien, ontdekken nieuwe kanten van zichzelf. Wanneer je ruimte maakt voor die verandering, blijft je relatie levend.
Een voorbeeld: Van mijn eigen therapeut leerde ik de geweldige vraag "Wat gebeurt er tussen ons?"  Wanneer ik met mijn man samen ben kunnen we beide zo voelen dat er energetisch even iets verschuift tussen ons. De een wordt stiller, trekt zich terug of er komt hoorbaar meer lading in de stem. In plaats van te zeggen "Wat is er?" (Zie hoe ik dan  op hem gericht ben. Het contact met mezelf verlies en  ik haal mezelf uit de relatie; mijn aandeel alsof de verschuiving volledig door hem veroorzaakt is. Mijn therapeut leerde me de volgende vraag te stellen: "Wat gebeurt er tussen ons?" Deze vraagt plaats ons samen op de voorgrond, een dynamiek van twee individuen die van moment tot moment veranderen. Wij samen zijn ook maar mensen (met onze up's and down's)  die samen een dynamiek vormen en dat is niet altijd in afstemming. 

Ruimte voor je eigen verlangens binnen de relatie
Om authentieke verlangens te kunnen voelen, heb je innerlijke ruimte nodig. Een plek in jezelf die vrij is van wat anderen van je verwachten of wat jij denkt dat zij verwachten.
Het is essentieel te beseffen dat de ander dat ook nodig heeft. Dat jullie beide twee subjecten zijn, twee mensen die los van elkaar met eigen gevoelens, gedachten en verlangens zijn.  In het jezelf kunnen dragen, met je eigen gevoelens en gedachten kunnen zijn ook als ze voor ongemak zorgen,  kun je ook de ander in zijn of haar ruimte laten. 

De ander in zijn ruimte laten is wat maakt dat je je niet schuldig hoeft te voelen. Dat je je niet bezwaard of egoïstisch hoeft te voelen. Je weet dat je ook zo vaak vanuit liefde en ontspanning ruimte en aandacht wilt geven aan de innerlijke processen van de ander. Als je als partners hier samen bedreven in wordt en er meer en meer momenten van intersubjectiviteit ontstaan, wordt jullie fundament steeds solider. Je begint dit te vertrouwen en hoeft niet meer halfslachtig via omwegen je behoeften te bevredigen, maar jullie kunnen beide op een directe en eerlijke manier jezelf inbrengen met je verlangens en wat je wil.


Stoppen met automatisch reageren
Veel mensen leven in een constante staat van reactie. Ze reageren automatisch op wat anderen zeggen of doen, zonder bewust te kiezen hoe ze willen reageren. Herken je dit? Je partner zegt iets en je hebt meteen wel een antwoord of schiet meteen in de verdediging. 
Wanneer deze automatische reacties niet meer zoveel plaatsvinden komt er meer vertraging en ruimte waar je kan ontdekken wat er tussen jullie gebeurt. Wat jij wil en wat de ander wil. 

Praktische stappen die bijdragen:

• Neem een ademhaling voordat je reageert op emotioneel geladen situaties
• Vraag jezelf af: "Hoe wil ik reageren?" in plaats van automatisch te handelen
• Oefen met het zeggen van: "Ik heb even tijd nodig om hier over na te denken"
• Leer je triggers herkennen - situaties waarin je vaak automatisch reageert

Deze vrijheid van reactiedwang is essentieel voor gezonde relaties. Als je niet langer gedreven wordt door angst, schuld of de behoefte om anderen te plezieren, kun je reageren vanuit keuze en authenticiteit. Dit leidt tot veel bevredigendere interacties voor iedereen.

Hoe breng je dit in de praktijk?
Al deze mooie theorie is alleen nuttig als je er iets mee kunt in je dagelijkse leven. Dus hoe doe je dat?
Begin klein. Je hoeft niet je hele leven om te gooien. Het gaat om het ontwikkelen van meer bewustzijn voor hoe je in relaties bent. Bijvoorbeeld:

• Check regelmatig bij jezelf: "Hoe voel ik me nu? Wat heb ik nodig?"
• Oefen met het uitspreken van je behoeften. 
• Zie de ander als partner die aan jou kant staat en je wil helpen, niet als vijand die je dwars gaat zitten
• Maak ruimte voor conflicten zonder meteen de relatie op het spel te zetten
• Creëer bewust momenten van echte verbinding - gesprekken waarin je echt luistert en aanwezig bent​
• Het gaat niet om perfectie, maar om groei.

Elke keer dat je een beetje echter bent, een beetje meer ruimte maakt voor jezelf én de ander, bouw je aan een rijkere manier van leven.

Ruimte binnen verbondenheid
Uiteindelijk gaat het bij deze hele paradox om het ontdekken dat echte verbondenheid en authentiek zijn jezelf niet uitsluiten, maar elkaar juist versterken. Wanneer je ruimte maakt voor jezelf binnen je relaties, ontstaat er een rijkere vorm van intimiteit.

Je hoeft niet langer bang te zijn dat je jezelf verliest, omdat je weet dat je altijd terug kunt naar je eigen innerlijke ruimte. En je hoeft niet bang te zijn voor verbinding, omdat je weet dat echte liefde vraagt om authenticiteit, niet om aanpassing.
Dit schept ruimte voor een manier van leven waarin je je volledig kunt geven aan relaties vanuit een positie van overvloed in plaats van tekort.

De reis naar authentieke verbondenheid is geen einddoel, maar een levenslange ontdekkingstocht. Het gaat om kleine stapjes: een beetje echter zijn vandaag dan gisteren, een beetje meer ruimte maken voor je eigen behoeften, een beetje meer vertrouwen dat je liefdewaardig bent zoals je bent.

De paradox is dat hoe echter je wordt, hoe beter je relaties worden.
Mensen voelen aan wanneer je authentiek bent, en dat nodigt hen uit om ook echter te zijn. Zo ontstaat echte intimiteit - niet door jezelf weg te cijferen, maar door jezelf volledig te laten zien.
Je verdient relaties waarin je volledig jezelf kunt zijn. En de wereld verdient de unieke bijdrage die alleen jij kunt leveren wanneer je vanuit je authentieke zelf leeft.