 In relaties staan we regelmatig voor een fascinerende paradox: hoe kunnen we tegelijk volledig onszelf zijn èn diep verbonden met een ander? Kan dat wel? Dat voelt vaak zo egoïstisch. Het kan zeker wel en het is wat relaties op langer termijn levendig, robuust en sprankelend houdt.
In deze blog verkennen we hoe we ruimte kunnen creëren voor onszelf binnen onze relaties - zonder die verbinding te verliezen. In dit eerste deel kijken we naar wat er van binnen nodig is: hoe kun je leren voelen wat jij wilt, hoe ga je om met intense emoties, en hoe zorg je dat je jezelf niet verliest wanneer je je hart opent voor een ander? Wat wil ik eigenlijk? Authentieke zelfervaring begint met de vraag wat wil ik eigenlijk? Op zich een simpele vraag, maar velen onder ons vinden dat best ingewikkeld. Prima als we een paar dagen alleen doorbrengen, maar vaak heel anders in de nabijheid van een ander. Dan lijkt het ons ineens niet meer zo uit te maken wat we willen en verraad ons antwoord dat we hierin graag richting willen hebben van de ander. In vriendschapsrelaties, en werkrelaties heeft dit niet zo'n impact daar ben je vaak maar korte perioden mee in contact, maar in partnerrelaties waar je veel tijd met elkaar doorbrengt wel. Zeker als het normaal wordt je eigen behoeften en verlangens te ervaren in relatie tot de ander, dus via de ander in plaats vanuit je eigen bron. De vraag "Wat wil ik eigenlijk", vraag wordt pas betekenisvol wanneer we hem kunnen stellen vanuit ruimte van innerlijke vrijheid, los van automatische reacties op wat anderen van ons verwachten of wat wij denken dat anderen van ons verwachten. Vaak hebben we als kind hebben geleerd dat onze eigen wensen minder (of niet) belangrijk waren. Misschien moest je altijd lief zijn, rustig zijn: "Zit toch es stil", "Haal je handen uit je zakken", "Doe dit", "Doe dat" Kreeg je alleen aandacht als je deed wat anderen wilden, als je wenselijk gedrag liet zien. Misschien voelde je spanning bij een ouder wanneer je met je speelgoed veel lawaai maakte. Misschien was een van de ouders ziek waardoor je aanvoelde beter je intensiteit te dimmen. Als je klein bent heb je de dosering van je emoties nog niet helemaal onder controle en is het normaal en gezond dat je zo nu en dan intenser bent. Vaak hebben ouders in hun eigen jeugd ook niet geleerd hun intensiteit te leven en daarmee in in contact durven zijn. Als kind leer je dan om jezelf aan te passen, totdat je eigen stem steeds minder hoorbaar wordt. In de ruimte met de ander ga je onbewust en automatisch de ander in de gaten houden, en vervloei je met de ander zijn behoeften die dan aan kunnen voelen alsof ze ook van jou zijn. Waar we naartoe willen is in de nabijheid van de ander onszelf kunnen blijven voelen zonder de ander te verliezen. Kunnen ontspannen in nabijheid van de ander waarbij eigen impulsen weer voelbaar worden. Verlangen voelen komend van binnenuit. Creativiteit en spontaniteit weer veilig en vertrouwd voelen en dit vrijelijk kunnen laten stromen. Voorbeeld uit de praktijk: Een cliënt beschrijft een moment van seksueel ontwaken: We lagen naast elkaar, niet aanrakend maar volledig aanwezig. Ineens voelde ik mijn eigen verlangen, niet naar hem maar in mezelf. Voor het eerst voelde ik mijn eigen verlangen niet als reactie op hem maar als bron in mezelf. Jezelf dragen Soms voelen onze emoties zo intens dat je er weg van wilt. Niemand mag zien dat je geraakt bent, dat je eigenlijk moet huilen, dat je geïrriteerd bent geworden. We zouden namelijk kunnen ervaren dat onze zichtbare emoties een effect hebben op de ander. We zien dat het iets met de ander doet waardoor we (net als vroeger) automatisch de ander moeten gaan 'redden' en het contact met onszelf verliezen. Door je te focussen op de ander, kun je niet bij jezelf zijn, dit kan innerlijk ervaren worden als dat jouw gevoelens er (weer) niet toe doen. De werkelijkheid is dat je nooit geleerd hebt dat je eigen intense gevoelens normaal en gezond zijn en dat je daarvoor niet uit contact met de ander hoeft. Je hebt niet geleerd je eigen intense gevoelens te verdragen en je te richten op de ander voelt veiliger omdat je dan meer in controle bent. Je volgt iets op in jezelf dat je hebt aangeleerd toen je klein was. Als we telkens weg gaan van onze eigen intensere gevoelens, wordt de innerlijk container waar emoties doorheen stromen steeds minder 'gebruikt' en verleren we intensere emoties te verdragen. Normale menselijke gevoelens als bijvoorbeeld een ander teleurstellen, iets wat onoverkomelijk is als je leeft. Kan dan ervaren worden als onmogelijk, heftig en iets wat als het kan vermeden zou moeten worden. Een ervaring waar je je schuldig en bezwaard over zou horen te voelen. Voelen "Wat wil ik?" is ook zo realistisch zijn dat de ander wellicht niet wil wat jij wilt. Normaal toch? Intellectueel snappen we dit ook wel, tot dat het ons zelf overkomt. We hebben eindelijk moed verzamelt en ons kwetsbaar opgesteld met onze behoefte en dan zegt de ander dat hij er geen zin in heeft! Weg is het intellect. Als we moeilijk intense emoties verdragen, geven we de ander geen keus in een ja en een nee maar verwoorden we het indirect als een instructie, of leggen we er zoveel lading in dat de ander geen nee durft te zeggen. Als intense gevoelens je snel overspoelen, je als het ware 'in stukjes uiteen valt' wat fragmentatie genoemd wordt, is het onaantrekkelijk geworden je volledige verlangens te onderzoeken. Je hebt op die manier een no-go zone gecreëerd. Wanneer de ander niet meewerkt aan je verzoek dan voelt het al snel dat de ander jou iets ergs aandoet waarin jij gered moet worden door die ander. Jezelf dragen is je innerlijke container vergroten en robuuster maken. Dit is een proces waarbij therapie erg effectief is gebleken. Dit innerlijk robuuster worden is zowel een geestelijk als lichamelijk proces die veiligheid, een goede afgestemde therapeutische relatie vraagt waarin het soms ook intens mag zijn om op die manier in veiligheid een nieuwe ervaring op te doen met intensiteit. In therapie kan dan gewerkt worden aan:
In relatie zijn zonder jezelf te verliezen Veel mensen denken dat liefde betekent dat je jezelf opgeeft voor de ander. Dat je altijd positief moet zijn, nooit boos mag worden, of dat je eigen behoeften op de tweede plaats komen. Maar deze manier van relaties doen voelt vaak leeg en vermoeiend. Deze relaties lopen het risico voorspellend en vlak te worden. Robuuste levendige relaties die tegen een stootje kunnen vraagt juist om het tegenovergestelde: dat je volledig jezelf kunt zijn, juist met al je intensiteit . Het is vaak dat laatste wat vergeten wordt. We zijn vaak bang dat we afgewezen worden als we laten zien hoe we zijn in onze intensiteit. Daar bedoel ik niet alleen mee wanneer je intens kwaad of teleurgesteld bent maar ook als je intense seksuele energie voelt, intens vreugdevol of intens je onverdunde wilde kant laat zien. Wanneer je je behoefte te schreeuwen zou opvolgen, je met een koprol het bed in wilt rollen. In gezonde relaties kun je ontspannen en jezelf zijn. Je hoeft je niet constant aan te passen of te presteren om geliefd te worden. Je mag je sterke kanten laten zien én je kwetsbare kanten. Je beheerste kanten maar ook je wilde onbeheerste kanten waar je nog persoonlijk werk hebt te doen. Je mag zeggen wat je denkt en voelt, ook als het moeilijk is of de ander het niet fijn vindt te horen. Je mag grenzen stellen zonder je schuldig te voelen. Dit betekent niet dat je maar alles kunt doen of zeggen. Het gaat erom dat je authentiek bent, niet dat je roekeloos bent. Het verschil zit in de intentie: kom je voort uit liefde en respect, of uit pijn en verdediging? Het klinkt misschien tegenstrijdig maar om jezelf te blijven in de nabijheid van de ander zul je tijd alleen met jezelf moeten doorbrengen om in de afwezigheid van de ander te ontdekken wat er in je omgaat van moment tot moment. Jezelf ervaren ontstaat als een innerlijke impuls en niet als reactie op de ander. Vaak door alleen tijd door te brengen kun je onderscheiden wat authentiek van jou is en wat je ervaart in relatie tot de ander. Door dit vaker te voelen kun je bij jezelf blijven (gedifferentieerd) en daarin ontspannen. Dit alleen zijn is niet isolatie maar:
Loslaten zonder jezelf kwijt te raken Overgave in relaties kan prachtig zijn. Denk aan die momenten waarin je je volledig kunt laten gaan - in een omhelzing, in een diep gesprek of tijdens seks. Maar veel mensen zijn bang om zich over te geven omdat ze denken dat ze zichzelf dan kwijtraken. Het verschil tussen gezonde overgave en jezelf verliezen, zit in de mate dat je in het dagelijks leven in contact met anderen jezelf kunt blijven voelen en zijn zoals we dat hierboven beschreven hebben. Als je genoeg hebt ervaren dat je jezelf kunt zijn (ook met je intensiteit) en je nog steeds verbinding ervaart wordt het los laten van jezelf veilig en hèb je ook jezelf om los te laten. Wie of wat ga je anders loslaten? Gezonde overgave ontstaat vanuit kracht: je weet wie je bent, je vertrouwt jezelf én de ander, en je kiest ervoor om controle los te laten. Ongezonde overgave komt uit angst: angst om afgewezen te worden, angst om alleen te zijn, of angst voor conflict. Dan geef je jezelf op omdat je denkt dat je moet, niet omdat je het wilt. Hoe weet je het verschil? Gezonde overgave voelt bevrijd - je voelt zo je eigen impulsen, lichamelijke gewaarwordingen en verlangens. Ongezonde overgave voelt zwaar - alsof je een deel van jezelf moet opgeven om geliefd te worden je bent meer in je hoofd aan het ontfutselen wat de ander wil, wat hij of zij van je verwacht, je bent hard aan het werk of je best aan het doen. De vraag is dus niet óf je jezelf kunt loslaten, maar is er in het dagelijkse leven een genoeg jezelf zijn wat losgelaten kan worden? Vertrouw je erop dat de ander je met zorg zal behandelen? En hoe is dit in een relatie In mijn volgende blog (tweede deel) gaan we kijken naar hoe deze innerlijke kracht zich vertaalt naar de complexe dans van relaties. Hoe verdraag je de spanning tussen je eigen behoeften en die van anderen? Hoe zorg je ervoor dat jullie elkaar echt zien? En hoe creëer je ruimte om jezelf te zijn, zelfs in de diepste verbinding? Want uiteindelijk gaat het er niet om dat je deze vaardigheden ontwikkelt om je terug te trekken uit relaties. Het gaat erom dat je je vollediger kunt geven aan de verbindingen die jouw leven betekenis geven.  In het eerste deel hebben we gekeken naar wat er van binnen nodig is: je eigen verlangens herkennen, omgaan met intense emoties, en jezelf blijven in liefde. Nu gaan we een stap verder: hoe pas je dit toe in je dagelijkse relaties? Hoe balanceer je tussen je eigen behoeften en die van anderen? En hoe zorg je ervoor dat jullie elkaar echt zien en begrijpen?
Het gaat om de kunst van samen zijn zonder jezelf te verliezen, en alleen zijn zonder de verbinding kwijt te raken. De dans tussen zelfstandigheid en verbinding Als mens hebben we twee essentiële behoeften: we willen ervaren dat we vrij en onafhankelijk zijn èn we willen ook samensmelten en verbinding. Kunnen we onszelf ontmoeten in deze twee behoeften dan stroomt onze levensenergie. Soms lijken deze behoeften tegen elkaar in te gaan. Misschien herken je dit: je wilt tijd voor jezelf, maar je partner voelt zich afgewezen. Of je wilt samen zijn, maar dan voel je je beklemd. De kunst is deze spanning er te laten zijn zonder dat het opgelost moet worden. Je hoeft niet te kiezen tussen onafhankelijkheid of verbinding. Beide zijn oké. Beide zijn menselijk. Beide mogen er zijn en er is ook ruimte om het tegelijkertijd er te laten zijn. Dit is overigens niet het ultieme doel op zich! Zie het meer als een vaardigheid, een kwaliteit van jullie gezamenlijke relatie waar je met je partner af en toe in mag bewegen en ervaren. OP die manier is het realistischer en zullen dat heerlijke momenten van opladen en ontladen worden. Veel relatieproblemen ontstaan omdat mensen proberen één kant te kiezen. Ze worden óf heel onafhankelijk (en voelen zich eenzaam) óf heel afhankelijk (en verliezen zichzelf). In plaats of het een of het andere wordt het gemakkelijker als het beide kan; èn-èn
Elkaar echt zien en waarderen Als er één ervaring is die voedt, oplaad en voor levendigheid en duurzaamheid zorgt in relaties is het wanneer je je echt gezien voelt voor wie je bent. Niet voor hoe succesvol je bent, of hoe goed je zorgt voor anderen, maar gewoon voor jou als persoon met je eigen gevoelens en gedachten ook als die verschillend zijn van de ander. Dit noemen we 'intersubjectiviteit' - jullie zien en waarderen elkaar als complete mensen met je eigen unieke eigenheid. Jullie zijn beide subjecten (mensen) en geen objecten om te gebruiken. Dit ontstaat niet vanzelf. Het vraagt bewuste aandacht van beide kanten. Het betekent dat je:
En omgekeerd: dat jij je ook gezien en gewaardeerd voelt. Als dit uit balans is - als jij altijd geeft maar weinig ontvangt, of andersom - dan is het tijd om het gesprek aan te gaan. Intersubjectiviteit begint met nieuwsgierigheid naar jezelf en de ander als volledig mens. In plaats van te denken dat je de ander al kent, blijf je openstaan voor wie ze worden. Mensen veranderen, groeien, ontdekken nieuwe kanten van zichzelf. Wanneer je ruimte maakt voor die verandering, blijft je relatie levend. Een voorbeeld: Van mijn eigen therapeut leerde ik de geweldige vraag "Wat gebeurt er tussen ons?" Wanneer ik met mijn man samen ben kunnen we beide zo voelen dat er energetisch even iets verschuift tussen ons. De een wordt stiller, trekt zich terug of er komt hoorbaar meer lading in de stem. In plaats van te zeggen "Wat is er?" (Zie hoe ik dan op hem gericht ben. Het contact met mezelf verlies en ik haal mezelf uit de relatie; mijn aandeel alsof de verschuiving volledig door hem veroorzaakt is. Mijn therapeut leerde me de volgende vraag te stellen: "Wat gebeurt er tussen ons?" Deze vraagt plaats ons samen op de voorgrond, een dynamiek van twee individuen die van moment tot moment veranderen. Wij samen zijn ook maar mensen (met onze up's and down's) die samen een dynamiek vormen en dat is niet altijd in afstemming. Ruimte voor je eigen verlangens binnen de relatie Om authentieke verlangens te kunnen voelen, heb je innerlijke ruimte nodig. Een plek in jezelf die vrij is van wat anderen van je verwachten of wat jij denkt dat zij verwachten. Het is essentieel te beseffen dat de ander dat ook nodig heeft. Dat jullie beide twee subjecten zijn, twee mensen die los van elkaar met eigen gevoelens, gedachten en verlangens zijn. In het jezelf kunnen dragen, met je eigen gevoelens en gedachten kunnen zijn ook als ze voor ongemak zorgen, kun je ook de ander in zijn of haar ruimte laten. De ander in zijn ruimte laten is wat maakt dat je je niet schuldig hoeft te voelen. Dat je je niet bezwaard of egoïstisch hoeft te voelen. Je weet dat je ook zo vaak vanuit liefde en ontspanning ruimte en aandacht wilt geven aan de innerlijke processen van de ander. Als je als partners hier samen bedreven in wordt en er meer en meer momenten van intersubjectiviteit ontstaan, wordt jullie fundament steeds solider. Je begint dit te vertrouwen en hoeft niet meer halfslachtig via omwegen je behoeften te bevredigen, maar jullie kunnen beide op een directe en eerlijke manier jezelf inbrengen met je verlangens en wat je wil. Stoppen met automatisch reageren Veel mensen leven in een constante staat van reactie. Ze reageren automatisch op wat anderen zeggen of doen, zonder bewust te kiezen hoe ze willen reageren. Herken je dit? Je partner zegt iets en je hebt meteen wel een antwoord of schiet meteen in de verdediging. Wanneer deze automatische reacties niet meer zoveel plaatsvinden komt er meer vertraging en ruimte waar je kan ontdekken wat er tussen jullie gebeurt. Wat jij wil en wat de ander wil. Praktische stappen die bijdragen:
Deze vrijheid van reactiedwang is essentieel voor gezonde relaties. Als je niet langer gedreven wordt door angst, schuld of de behoefte om anderen te plezieren, kun je reageren vanuit keuze en authenticiteit. Dit leidt tot veel bevredigendere interacties voor iedereen. Hoe breng je dit in de praktijk? Al deze mooie theorie is alleen nuttig als je er iets mee kunt in je dagelijkse leven. Dus hoe doe je dat? Begin klein. Je hoeft niet je hele leven om te gooien. Het gaat om het ontwikkelen van meer bewustzijn voor hoe je in relaties bent. Bijvoorbeeld:
Ruimte binnen verbondenheid Uiteindelijk gaat het bij deze hele paradox om het ontdekken dat echte verbondenheid en authentiek zijn jezelf niet uitsluiten, maar elkaar juist versterken. Wanneer je ruimte maakt voor jezelf binnen je relaties, ontstaat er een rijkere vorm van intimiteit. Je hoeft niet langer bang te zijn dat je jezelf verliest, omdat je weet dat je altijd terug kunt naar je eigen innerlijke ruimte. En je hoeft niet bang te zijn voor verbinding, omdat je weet dat echte liefde vraagt om authenticiteit, niet om aanpassing. Dit schept ruimte voor een manier van leven waarin je je volledig kunt geven aan relaties vanuit een positie van overvloed in plaats van tekort. De reis naar authentieke verbondenheid is geen einddoel, maar een levenslange ontdekkingstocht. Het gaat om kleine stapjes: een beetje echter zijn vandaag dan gisteren, een beetje meer ruimte maken voor je eigen behoeften, een beetje meer vertrouwen dat je liefdewaardig bent zoals je bent. De paradox is dat hoe echter je wordt, hoe beter je relaties worden. Mensen voelen aan wanneer je authentiek bent, en dat nodigt hen uit om ook echter te zijn. Zo ontstaat echte intimiteit - niet door jezelf weg te cijferen, maar door jezelf volledig te laten zien. Je verdient relaties waarin je volledig jezelf kunt zijn. En de wereld verdient de unieke bijdrage die alleen jij kunt leveren wanneer je vanuit je authentieke zelf leeft. |
|
Kamer van koophandel 96925949 BTW nummer: NL102951974B01 In het contact met mijn cliënten gelden de bepalingen, beroepscode, klachtenregeling en tuchtregeling van de VBAG, de RBCZ en de TCZ. PraktijkMarit is geregistreerd bij de beroepsvereniging VBAG en RBZC 
|
Privacy
PraktijkMarit gaat zorgvuldig om met persoongegevens. Deze worden verwerkt conform de AVG wetgeving. Persoonsgegevens zoals bijvoorbeeld naam, adres, e-mailadres die via het contact formulier worden gekregen worden niet verzameld en alleen gezien door PraktijkMarit en gebruikt en verwerkt volgens de AVG wetgeving. De cookies die de website verzameld zijn de strikt noodzakelijke cookies die ervoor zorgen dat de website vlot geladen wordt en makkelijk gevonden op het internet. In het behandelingsplan worden medische gegevens opgenomen. Deze worden volgens de privacywet verwerkt en zijn alleenei uitsluitend ter inzage voor de client zelf en PraktijkMarit. |
Website gemaakt door MAPA WEBDESIGN 2014 all rights reserved